راهنمای سفر به کرمان یا کارمانیا

تور کرمان

راهنمای سفر به کرمان یک مقاله جامع و کامل در مورد موقعیت جغرافیایی این استان است که سعی دارد به صورت کوتاه در مورد موقعیت جغرافیایی استان، جاهای دیدنی کرمان، مسیرهای دسترسی به کرمان، مشهورترین غذاها، سوغات و صنایع دستی کرمان با شما صحبت ‌کند.

پس با ما در وبلاگ آرندتور، همراه باشید تا از سیر تا پیاز در این رابطه اطلاعات کسب کنیم.

موقعیت جغرافیایی استان کرمان

استان کرمان در بین 5 استان، سیستان و بلوچستان، هرمزگان، فارس، خراسان جنوبی و یزد واقع شده‌است. این استان، وسعتی برابر با 13000 هکتار دارد و مرکزش، شهر کرمان است. شهر کرمان، به دلیل آثار تاریخی متعددش، یکی از 5 شهر تاریخی ایران است.

این شهر در طول تاریخ، اسامی مختلفی داشته‌است. به عنوان مثال در دوره هخامنشی و ساسانی، به آن «کارمانیا» می‌گفتند. پس از آن اسامی مختلفی همچون «کجاران»، «گواشیر» و «بوتیا» به این شهر داده شده‌است.

کرمان یکی از 5 شهر تاریخی ایران است.

وضعیت آب و هوای استان کرمان

استان کرمان به دلیل وسعتش، وضعیت آب و هوایی مختلفی دارد. در بخش شمال، شمال غربی و مرکزی، آب و هوای خشک و معتدلی دارد. در جنوب شرقی، آب و هوایش، گرم و مرطوب است. شهر کرمان 1756 متر از سطح دریا ارتفاع دارد و سومین مرکز استان مرتفع ایران است.

هوای شهر کرمان به دلیل ارتفاع زیادش، آلودگی کمتری دارد و بیشتر گرم و خشک است. ارتفاع بلند این شهر، آب و هوای این منطقه را به نسبت شهرهای کویری همچون یزد، قم، اصفهان خنک‌تر کرده‌است.

روزهای کرمان در تابستان گرم و شب‌های آن بسیار سرد است.

جاذبه‌های گردشگری کرمان

جاهای دیدنی کرمان بسیار متعدد و متنوع است با ما همراه باشید تا فهرستی کوتاه از جاذبه‌های گردشگری کرمان را با شما در میان بگذاریم:

مجموعه گنجعلی خان کرمان

مجموعه گنجعلی خان، یک اثر ملی است که  در کنار بازار بزرگ شهر کرمان ساخته شده‌است. این مجموعه، در زمان شاه عباس صفوی، توسط حاکم کرمان به نام گنجعلی خان ساخته شد. سبک معماری مجموعه گنجعلی خان به شیوه‌ی اصفهانی است و شامل چندین بنای متعدد است. مساحت مجموعه گنجعلی خان حدود 11000 مترمربع بوده و عناصر مجموعه و سال ساخت قسمت‌های مختلف بنا متفاوت است. به طور مثال: میدان و بازار در سال 1005، حمام در سال 1020، مدرسه در سال 1007، کاروانسرا در سال 1021 و آب انبار در سال 1021 هجری قمری ساخته شد.

بازارهای مجموعه گنجعلی‌خان در سه طرف میدان قرار دارند که مشهورترین آنها بازار مسگرهاست. علاوه براین چهار مسجد در چهار سمت میدان ساخته شده که سه مسجد آن باقی مانده‌است. مشهورترین و زیباترین این مساجد، مسجدی است که در ضلع شرقی کاروانسرا قرار دارد و امروزه تبدیل به موزه‌ی هنرهای تزیینی شده‌است.

یکی از مشهورترین جاهای دیدنی کرمان، مجموعه گنجعلی خان است که سبک معماری آن، شیوه اصفهانی بوده و وسعتی برابر با 11000 مترمربع دارد.

حمام وکیل کرمان

حمام وکیل در دوره زندیه و به دست کریم خان زند ساخته شد. این بنا در خیابان لطفعلی خان زند قرار دارد  و در فهرست آثار ملی ایران است. حمام وکیل با پیشرفته‌ترین اصول معماری در زمان خودش ساخته شد و بخشی در حمام جود دارد که به شاه‌نشین شهرت دارد. این بنا، امروزه تبدیل به یک چایخانه سنتی شده که در آن می‌توانید انواع نوشیدنی‌های کرمانی را نوش‌جان کنید.

حمام وکیل یکی از جاهای دیدنی کرمان است که در سال 1280 هجری قمری ساخته شده و با شماره 917 در فهرست آثار ملی ایران قرار دارد.

گنبد جبلیه کرمان

گنبد جبلیه، تنها بنای سنگی کرمان است که از سنگ و گچ و به صورت هشت ضلعی ساخته شده‌است. اطراف این بنا، هیچ حصاری وجود ندارد. دلیل استحکام گنبد جبلیه این طور گفته شده که در ساخت گنبد، از شیر شتر به جای آب، استفاده کرده‌اند.

البته صحت این مطلب مورد تایید صاحب نظران و کارشناسان نیست. تاریخ ساخت گنبد جبلیه مشخص نیست، اما با توجه به ساختار بنا می‌توان حدس زد که ساخت این گنبد هشت ضلعی در اواخر دوره‌ی ساسانی انجام شده و در دوران پس از اسلام، دوباره مرمت شده‌است.

گنبد جبلیه این بنای تاریخی و ارزشمند در سال 1316 به ثبت ملی رسید و در سال 1383 پس از مرمت تبدیل به گنجینه جبلیه (کتیبه‌های تاریخی) شد.

گنبد جبلیه شهرتی جهانی دارد و در داخل این بنا، موزه سنگ قرار دارد که بسیار جالب است.

باغ موزه هرندی کرمان

باغ موزه هرندی، یکی دیگر از جاهای دیدنی کرمان است که در سال 1290 هجری قمری، توسط «محمدرضاخان عدل السلطان» به صورت دو طبقه ساخته شد.

محمدرضاخان عدل السلطان یکی از صاحب منصبان نظامی کرمان بود. مساحت این باغ حدود 25 هزار مترمربع است. طرح این ساختمان که تلفیقی از نقشه فرنگی و معماری ایرانی است، توسط پسر عدل السلطان، «مرتضی قلی اسفندیاری» در سال 1266 خورشیدی از فرانسه ارسال شد.

باغ موزه هرندی، در سال 1313 به «ابوالقاسم هرندی» فروخته شد. قسمتی از این باغ در سال 1349 جهت تبدیل به موزه، به وزارت فرهنگ اهدا شد. پس از مدتی وزارت فرهنگ و هنر آن زمان تمام باغ موزه هرندی را خریداری کرد.

این باغ در سال 1354 به عنوان اثر ملی به ثبت رسیده‌است. در باغ موزه هرندی، شما می‌توانید،انواع سازهای سنتی و آثار تاریخی و باستانی به جا مانده از «هلیل‌رود» و «شهداد»، آثار دوران پیش از اسلام، دوران اسلامی و... را مشاهده کنید.

باغ موزه هرندی براساس نقشه‌های فرنگی و معماری ایرانی ساخته شد.

باغ شازده ماهان

باغ شازده ماهان یا باغ شاهزاده ماهان، یکی از هشت باغ ایرانی است که به عنوان میراث جهانی یونسکو شناخته شده‌است. این باغ، در سال 1353 به ثبت ملی رسید.

باغ شاهزاده ماهان به وسعت 5.5 هکتار در 2 کیلومتری شهر کرمان قرار دارد و در دوره‌ی قاجار «محمد حسن خان سردار ایروانی» ساخته آن شروع شد و توسط «عبدالحمید میرزا ناصرالدوله» به اتمام رسید. البته ساخت بنای شازده ماهان، به صورت کامل تمام نشده‌است و هنوز هم بنا به صورت نیمه کاره باقی مانده‌است.

می‌گویند زمانی که حاکم زمان کرمان فوت کرد، معمار ساختمان، تغار گچی را به دیوار کوبید و کار را نصفه نیمه رها کرد. همین امر باعث شد تا بخشی از کاخ، فاقد تزیینات و ظریف‌کاری‌های معمول باشد و کار نیمه تمام باقی‌بماند.

زیبایی باغ شازده ماهان تنها به بنای آن نیست، بلکه فواره‌های زیبای این باغ 407 متری در بدو ورود توجه شما را به خود جلب می‌کند. باغ شازده ماهان دارای چهار بنای مشهور است که عبارتند از کوشک یا عمارت اصلی، سردر، عمارت شاه نشین و حمام.

باغ شازده ماهان در سال 1353 به عنوان یکی از آثار ملی ایران به ثبت رسید. در سال 2011 میلادی این باغ به همراه 8 باغ ایرانی دیگر، در فهرست میراث جهانی قرار گرفت.

آستان شاه نعمت الله کرمان

آستان شاه نعمت الله کرمان، به مساحت 35000 مترمربع یک آرامگاه عرفانی و تاریخی متعلق به دوره تیموری است که در شهر ماهان کرمان قرار دارد و به عنوان یکی از جاهای دیدنی کرمان، هرساله هزاران بازدید کننده داخلی و خارجی به دیدن آن می‌روند.

قسمت‌های مختلف آستان شاه نعمت الله، در دوره‌‌های متفاوت ساخته شده‌است. به گونه‌ای که ساخت و مرمت آن تا دوره‌ی قاجاریه طول کشید. این آستانه‌ی متبرک، متعلق به شاعر و عارف نامی ایران «سید نورالدین شاه نعمت الله ولی ماهانی کرمانی» است که در قرن هشتم و نهم هجری می‌زیسته‌است.

شاه نعمت الله، پایه‌گذار سلسله نعمت اللهی است. آستان شاه نعمت الله از خشت و گل ساخته شده و دارای گنبد و مناره‌های فیروزه‌ای است، فرم ظاهری این بنا در کنار زیبایی درختان سرو قامتش جلوه‌ای خاص به آن داده‌است. به گونه‌ای که در همان نگاه اول شما میخکوب عظمت و هیبت این بنا خواهید شد.

اولین بنای آستان شاه نعمت الله ولی، گنبدخانه آن است که در سال 840 قمری در زمان شاهرخ تیموری، ساخته شد.

سرو هزارساله سیرج

روستای سیرچ، زادگاه نویسنده‌ی مشهور، «هوشنگ مرادی کرمانی» است. روستای سرج یکی از 4 آبادی بزرگ بخش شهداد است که آب و هوایی کوهستانی دارد. در میان این روستا، سرو هزارساله‌ی سیرج وجود دارد که به عنوان میراث طبیعی ایران، ثبت ملی رسیده‌است. سرو هزارساله سیرچ در کنار خانه‌ی هوشنگ مرادی کرمانی قرار دارد و گویی هم محله‌ای و همسایه دیوار به دیوار منزل استاد است. استاد هوشنگ مرادی، در زیر سایه‌ی این درخت هزارساله و جوی آب روانی که از کنار این سرو کهن‌سال می‌گذرد، می‌نشسته است و کتب ارزنده‌اش همچون قصه‌های مجید، نخل، خمره، بچه‌های قالیباف را می‌نوشته است.

نقوش موجود بر سرو هزارساله سیرج، که یکی از آثار طبیعی و ملی ایران است.

آب انبار شهداد کرمان

آب انبار شهداد یکی دیگر از اماکن تاریخی که به ثبت ملی رسیده و در شهر شهداد در نزدیکی کرمان قرار دارد. این آب انبار به «آب انبار حاج محمد تقی» شهرت دارد. ساخت این اثر تاریخی به دوره قاجاریه بر می‌گردد. آب انبار شهداد کرمان، یکی مدورترین و زیباترین آب انبارهای استان کرمان است.

آب انبار شهداد کرمان در دوره قاجار ساخته شده، 6 بادگیر، 52 پله، 1 ورودی و خروجی آب داشته و در جنوب شهر شهداد قرار دارد.

کلوت‌های شهداد کرمان

کلوت‌های شهداد یکی از زیباترین و بکرترین مناطق گردشگری شهداد کرمان است که در صد کیلومتری کرمان قرار دارد.

کلوت از  دو بخش «کل» به معنای شهر و آبادی و «لوت» همان کویر لوت تشکیل شده‌است. وقتی برای اولین بار به این منطقه سفر می‌کنید و چشم‌تان به کلوت‌های شهداد می‌افتد، احساس می‌کنید در ساخت آنها شما هم دخالت داشته‌اید. اما در واقع کلوت‌ها به دست طبیعت ساخته شده‌اند و باد و خاک مهم‌ترین عامل ساخت آنها بوده‌است.

کلوت‌های شهداد کرمان، هرساله هزاران گردشگر داخلی و خارجی را به بازدید از خود دعوت می‌کند. این کلوت‌ها، مشهور به شهر خیالی هستند و از سوی مجله‌ی (National Geographic) معتبرترین و مشهورترین مجله انجمن جغرافیای ملی به عنوان چهارمین جاذبه طبیعی جهان شناخته شده‌اند.

کلوت‌های شهداد کرمان شباهت بسیار نزدیکی به منطقه «یوتا» ایالات متحده آمریکا دارد. این منطقه بالاترین درجه حرارتی را در کره زمین دارد.

کلوت‌های شهداد کرمان، وسعتی برابر با 11 هزار کیلومترمربع دارند و حدود 20 هزارسال قبل در اثر فرسایش آب و باد تشکیل شده‌اند.

قلعه شفیع آباد کرمان

شفیع آباد، روستایی در استان کرمان است که به واسطه قلعه و کاروانسرای مشهورش شناخته شده‌است. این روستا، اولین  اکو موزه طبیعی ایران است.

منظور از اکو موزه، سایت‌ها و مناطقی است که هویت ویژه و آشکار منطقه را زنده نگه داشته و آن را به نمایش عموم می‌گذارند. این مناطق یا سایت‌ها، با توجه به میراث فرهنگی و طبیعی خودشان، تفسیر، مدیریت و حفاظت می‌شوند.

بازار کرمان

بازار کرمان یک مجموعه‌ی بسیار بزرگ و بی‌نظیر 600 ساله است که در سال 1380 به عنوان یکی از آثار ملی ایران شناخته شد. 

بازار کرمان، یکی از جاهای دیدنی کرمان است و قدمت ساخت هر قسمت آن متفاوت است! چون هرکدام از مجموعه‌های آن، در سال‌های متفاوت ساخته شده‌اند.

بازار کرمان، طولانی‌ترین راسته بازار در ایران بوده و به بازار گنجعلی شهرت دارد. این مجموعه، از میدان ارگ شروع شده و تا میدان مشتاقیه ادامه دارد.

بازار کرمان شامل سیزده بازار متعدد و متنوع همچون بازار ارگ؛ چهارسوق گنجعلی خان، بازار گنجعلی خان، اختیاری، وکیل کرمان و.. بوده‌است که هرکدام از این بازارها برای خود مسجد و حمامی متفاوت داشته‌اند.

نکته‌ی جالب دیگری که در این بازارها وجود دارد، این است که، مسجد و حمام هر قسمت از بازار، ساختاری‌ وابسته به دوره و عصر معاصر خود داشته‌است. همین امر باعث شده تا شما بافت یکسانی در طول مسیر بازار مشاهده نکنید.

بازار کرمان به بازارهای متعدد با جلوه‌های متنوع راه داشته و همین ویژگی، باعث شده تا به عنوان یک مجموعه‌ی تاریخی منحصر به فرد در جهان شناخته شود که از نظر ظاهر بی‌همتاست.

بازار کرمان، یکی از جاهای دیدنی شهر کرمان است که از میدان ارگ شروع شده و به میدان مشتاقیه ختم می‌شود.

یخدان مویدی کرمان

یخدان مویدی یکی از جاهای دیدنی کرمان است که در سال 1378 شمسی به به ثبت ملی رسیده‌است. این بنا، بزرگ‌ترین یخچال خشتی جهان در دوره صفویه بوده و به دستور «موید الدین ریحان» ساخته شده‌است. نام «مویدی» از آن جهت به این یخدان داده شده که توسط قناتی به همین نام، آبش تأمین می‌شده‌است.

بزرگ‌ترین یخدان کرمان، یخدان مویدی است.

ارگ راین کرمان

ارگ راین، یکی دیگر از جاهای دیدنی کرمان است که در فهرست دومین بنای خشتی جهان پس از ارگ بم قرار دارد. این ارگ، در دوره‌ی ساسانیان ساخته شده‌ و تا 150 سال پیش قابل سکونت بوده‌است.

ارگ راین با پلانی مربعی شکل و مساحتی برابر با 22 هزار مترمربع، از خشت خام ساخته شده‌است. هدف از ساخت این ارگ، غیر ممکن کردن ورود دشمنان به داخل آن در دوره ساسانیان بوده‌است.

 ارگ راین از قسمت‌های مختلف همچون بارانداز، سرباز خانه، ساختمان قرنطینه، مکتب‌خانه، مسجد و انبار تشکیل شده و دارای برج‌های دیده‌بانی متعددی است.

باغ فتح آباد کرمان

یکی دیگر از جاهای دیدنی کرمان باغ فتح آباد است که به « باغ عمارت بیگلربیگی» نیز شهرت دارد. این بنا در دوره قاجار، توسط «فضل علی خان بیگلربیگی »ساخته شد و به همین دلیل به باغ عمارت بیگلربیگی نیز شهرت دارد.

باغ فتح آباد، یکی از قدیمی‌ترین باغ های ایرانی است که  در 25 کیلومتری شهر کرمان در روستای اختیارآباد واقع شده‌است. باغ فتح آباد کرمان، الگوی ساخت باغ شازده ماهان بوده و در گذشته بسیار ویران شده بود.

در سال 1392 این باغ که متعلق به بنیاد «توسعه و عمران موقوفات کرمان» است با تلاش «میراث فرهنگی» بازسازی شده و با توجه به نورپردازی‌هایی که در آن انجام شده، بهترین زمان بازدید از آن شب‌هاست.

باغ فتح آباد کرمان در فهرست آثار ملی ایران قرار دارد. این باغ، یکی از بزرگ‌ترین و متنوع‌ترین باغ‌های گشت گیاهان دارویی است.

مسیر دسترسی به کرمان

مسیرهای ورودی به کرمان متنوع است. می‌توانید با هواپیما، قطار، اتوبوس، خودروی شخصی به این شهر سفر کنید.

غذاهای محلی و مشهور کرمان

کشک کله جوش

این غذا یکی از غذاهای محلی کرمان است که برای تهیه آن از کشک، روغن، نعناع، سیرداغ و پیاز داغ، استفاده می‌شود و با گردو و نان محلی آن را نوش جان می‌کنند.

آبگوشت کرمانی

این آبگوشت بسیار خوشمزه است. مواد لازم برای تهیه آن عبارتند از:

1. برنج
2. نمک
3. زردچوبه
4. لیموعمانی
5. پیاز
6. سیب زمینی
7. زردآلو
8. به خشک شده
9. لوبیاچیتی
10. نخود
11. ترخون و جعفری خشک شده

مجور کدو

یکی دیگر از غذاهای خوشزه و ساده کرمانی‌ها که نیاز به زمان زیادی ندارد، مجور کدو است. مواد لازم برای تهیه مجور کدو عبارتند از:

1. کدو
2. پنیر سفید
3. تخم مرغ
4. آرد گندم
5. روغن مایع
6. شوید خرد شده
7. نمک و فلفل

زیره پلو

یکی از غذاهای سنتی و بسیار اصیل کرمانی‌ها، زیره پلو است. زیره پلو را در کنار انواع خورشت‌ها می‌توان مصرف کرد. طعم، مزه و عطر زیره پلو، فوق العاده است. مواد لازم برای تهیه زیره پلو عبارتند از:

1. برنج
2. روغن
3. نمک و زیره سیاه

بز قرمه

یکی دیگر از غذاهای بسیار مشهور و خوشمزه کرمانی‌ها، بز قرمه است که در اصل باید از گوشت بزغاله استفاده شود. اما امروزه بیشتر از گوشت گوسفند برای طبخ آن استفاده می‌کنند. بز قرمه را با نان میل می‌کنند. مواد لازم برای تهیه بز قرمه عبارتند از:

1. نخود
2. پیاز
3. سیر
4. گوشت
5. کشک
6. زعفران
7. نعناع داغ
8. نمک، فلفل، زردچوبه
   
   

غذای مشهور بز قرمه را در تمام رستوران‌های مشهور کرمان می‌توان یافت.

سوغات و صنایع دستی کرمان

• زیره

یکی از اصلی‌ترین سوغات کرمان، زیره خوش عطر و خوش طعم آن است.

• قاووت یا قوتوو

یکی از معروف‌ترین سوغات و خوراکی‌های کرمان، قاووت و یا به لهجه کرمانی‌ها «قوتوو» است. این خوراکی خوشمزه و مقوی، به صورت پودر تهیه می‌شود و مواد لازم برای تهیه آن عبارتند از:  سیاه‌دانه، خشخاش، دارچین، گیاهان دارویی، ادویه‌های معطر، بذر برخی گیاهان، هل، شکر، انواع مغزها مانند پسته، بادام، فندق و...

 این پور خوشمزه و مقوی خاصیت دارویی نیز دارد و به کشورهای دیگر هم صادر می‌شود. قاووت را به زنانی که تازه زایمان کرده‌اند، نیز می‌دهند تا زن دوباره قوت بگیرد.

 این خوراکی مقوی را به 2 صورت می‌توان مصرف کرد:

آن را در آب جوش حل کرده و به عنوان نوشیدنی گرم، میل کنید و یا اینکه پودر آن را به صورت خشک در دهان ریخته و نوش جان می‌کنند.

• کلمپه

یکی از خوشمزه‌ترین شیرینی‌های کرمان، کلمپه است. این شیرینی در واقع کلوچه‌ی سنتی کرمانی‌هاست که درونش خرما و گردوی چرخ شده می‌ریزند. هل، گلاب و دارچین از طعم‌دهنده‌های اصلی این شیرینی سنتی است و از پسته و کنجد نیز برای تزئین آن استفاده می‌شود. کلمپه را می‌توانید در طعم‌های زعفرانی و ساده و یا با روغن حیوانی در کرمان پیدا کنید.

• کماج سهن

از جمله شیرینی‌های سنتی دیگر کرمان، کماج سهن است که در تهیه خمیر آن از جوانه گندم استفاده می‌کنند. در تهیه کماج سهن از ادویه‌های مخصوص و گیاهان معطر دارویی استفاده می‌شود. مدت ماندگاری این شیرینی بالاست.

توصیه می‌کنیم در سفر به کرمان کماچ سهن بخرید و به عنوان سوغاتی خوشمزه به همراه خود ببرید. سوغاتی‌های خوردنی کرمان بسیار زیاد هستند و شامل خرما، پسته، حلوا، مسقطی و... می‌شود.

در مورد صنایع دستی کرمان نیز می‌توان به قالی آن اشاره کرد که زبانزد خاص و عام است. دیگر صنایع دستی کرمان شامل پته دوزی، ترمه و شال بافی است. ظروف مسی کرمان نیز شهرت جهانی دارند و از اصلی‌ترین و ماندگارترین سوغاتی‌های این شهر است.

سخن آخر

یکی از روش‌های سفر به کرمان استفاده از تور است. سفر با تور به مراتب راحت‌تر و بی‌دردسرتر است. شما در حین سفر دغدغه غذا، جای استراحت و هزینه‌های رفت و برگشت و... ندارید و می‌توانید از سفرتان نهایت لذت را ببرید.

تور کرمان آرندتور نیز یک سفر 3.5 روزه با درجه سختی 2 از 6 است. در این سفر شما با استفاده از قطار، به کرمان سفر می‌کنید، در هتل 3 ستاره اقامت کرده و 5 وعده اصلی مهمان آرندتور هستید. در این سفر طبیعتگردی-فرهنگی شما از 14 جاذبه گردشگری کرمان دیدن خواهید کرد. پس با ما همراه باشید تا یک سفر راحت و آسان، اما پر از جاهای دیدنی کرمان را از نزدیک تجربه کنید.