باغ نظر، آرامگاه وکیل‌الرعایای ایران

تور شیراز
امروز در وبلاگ آرندتور قصد داریم به یکی دیگر از باغ های مشهور شیراز «باغ نظر» سفر کنیم و در مورد آن اطلاعات کوتاه، مختصر و کافی کسب کنیم. این باغ که امروزه با موزه پارس بیشتر شناخته می‌شود، یکی از باغ‌های قدیمی شیراز است که عمارتی مشهور به نام کلا فرنگی را در دل خود جای داده‌است. در ادامه با ما همراه باشید تا اطلاعات بیشتری در مورد باغ نظر، عمارت کلاه فرنگی شیراز و... کسب کنید.

باغ نظر دارای چه ویژگی‌های خاص است؟

همان‌طور که قبلا هم اشاره شد، باغ نظر یکی از باغ‌های ایرانی است که درختان محتلفی همچون سرو و نارنج را در دل خود جای داده‌است. علاوه براین در این مجموعه درختانی نگهداری می‌شود که توسط «سازمان میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری» به نام «درختان کهن» به ثبت رسیده‌اند.

در داخل باغ نظر بسان تمام باغ‌های ایرانی، حوضچه‌ها و آبراه‌های مختلفی طراحی شده که آب آن‌ها از قنات رکن‌آباد تأمین می‌شود. این باغ در دوره زندیه آنچنان رونق داشت که ارگ کریم خان، دیوان خانه کریم خان و عمارت کلاه فرنگی شیراز در آن ساخته شد. به تدریج عمارت کلاه فرنگی تبدیل به محلی برای برگزاری آیین‌های مختلف در دوره زندیه شد.

در دوره قاجاریه، پسر فتحعلی شاه و حاکم وقت فارس «حسین علی میرزا فرمانفرما» دو ساختمان به نام‌های «آیینه» و «خورشید» در گوشه و کنار باغ ساخت و به مجموعه باغ نظر اضافه کرد. در طول تاریخ بخش‌هایی به باغ اضافه و یا کاسته شد. در نهایت چیزی که از باغ نظر باقی‌مانده وسعتی برابر با 7700 مترمربع با زیربنای حدود 584 مترمربع است.

 عمارت کلاه فرنگی شیراز در قسمت مرکزی باغ نظر، در سال 1315 شمسی تبدیل به قدیمی‌ترین موزه استان فارس به نام موزه پارس شد و در آن اشیایی از دوران پیش و پس از اسلام نگه‌داری می‌شود.

باغ نظر در سال 1314 شمسی به عنوان یکی از آثار ملی ایران به ثبت رسیده‌است.

در مورد عمارت کلاه فرنگی چه چیزهایی می‌دانید؟

عمارت کلاه فرنگی شیراز بنایی بسیار باشکوه است که در دوره زندیه و به دستور کریم‌خان زند به صورت هشت ضلعی روبروی ارگ کریم‌خان زند ساخته شد. این عمارت هشت و نیم ضلعی محل پذیرایی از میهمانان، سفیران خارجی و انجام مراسم رسمی و اعیاد گوناگون بود.

عمارت کلاه فرنگی، در فاصله 1.5 متری از کف باغ قرار دارد. نمای بیرونی‌اش با کاشی‌های ظریف و زیبا تزیین شده که قسمتی از آن نقش گل و بته و بخشی دیگر منظره شکارگاه و مجالس بزم است.

نمای داخلی عمارت کلاه فرنگی شیراز شامل یک تالار مرکزی گنبددار و چهار شاه‌‌نشین جانبی است که در حد فاصل آن‌ها یک اتاق قرار دارد. یک حوض یکپارچه از سنگ مرمر نیز در کف عمارت قرار دارد که موجب طراوات فضای داخلی شده‌است.

کریم‌خان زند پس از مرگش در اینجا دفن شد. اما آغامحمدخان قاجار در سال 1206 شمسی به دلیل کینه‌ای که از او داشت، استخوان‌های وکیل الرعایای ایران را از عمارت کلاه فرنگی بیرون آورد و در کاخ گلستان در زیر پله‌های آن دفن کرد تا هر روز بر روی آن  پا گذاشته و به کریم خان بی‌احترامی کند. رضاخان  پهلوی پس از اینکه به قدرت رسید در طی مراسمی استخوان‌های کریم خان را از کاخ  گلستان برداشت و به این مکان بازگرداند.

عمارت کلاه فرنگی در سال 1315 هجری شمسی به عنوان اولین موزه شهرستان‌های کشور فعالیتش را آغاز کرد.

در موزه پارس چه اشیایی نگهداری می‌شود؟

اشیایی که در داخل موزه نگه‌داری می‌شوند عبارتند از:

• اشیای فلزی، سفالی، انواع سکه و مهره از هزاره چهارم پیش از میلاد تا دوره معاصر
• مجموعه 30 جلدی قرآن به خط «یحیی الجمالی الصوفی» از قرن هشتم هجری
•   مجموعه‌ای از نقاشی‌های آبرنگ لطفعلی صورتگر شاعر و نویسنده معاصر
• تابلویی مشهور از کریم‌خان زند در حال قلیان کشیدن
• چند نقاشی لاکی از نقاشان مشهور دوره زندیه
•   شمشیر کریم خان
• قرآن هفده منی دروازه قرآن شیراز
• آرامگاه کریم خان زند

در محوطه بیرونی موزه پاریس نیز اشیا زیر نگه‌داری می‌شود:

1.  سه نقش برجسته از پهلوانان که در دوره‌های مختلف تاریخ ایران زندگی می‌کردند و یا در شاهنامه به نام‌شان اشاره شده‌است.
2.  لوح تاریخ، سنگ مدور و استوانه‌ای شکلی که در ضلع غربی باغ نظر قرار دارد. بر روی این لوح سنگی سه کتیبه با خطوط ثلث نسخ پهلوی و خط نستعلیق مربوط به سه دوره تاریخی سلجوقی، صفوی و قاجاریه حک شده‌است.
3. سنگ نوشته تاریخی رامگرد که متعلق به سال 590 هجری قمری است
4. سنگ ازاره‌های کاخ خورشید که تصویر دو شیر بر روی آن کشیده شده‌است.
   
   

در فضای بیرونی موزه پارس شیراز، سنگ‌هایی از ازاره کاخ خورشید وجود دارند که بر روی آن‌ها نقوش بسیار زیبایی به تصویر کشیده شده‌است.

سخن آخر

در این مقاله وبلاگ آرندتور سعی داشت در مورد باغ موزه نظر با شما به صورت کوتاه و جامع سخن بگوید و اطلاعات لازم از این مجموعه را در اختیارتان قرار دهد در سفر به شیراز، یکی از دیدنی های شیراز موزه پارس و باغ نظر است که به شدت توصیه می‌کنیم به بازدید از این مجموعه دیدنی بروید. ساعت بازدید از این مجموعه در فصول گرم سال یعنی بهار و تابستان از 9 صبح الی 17 عصر و در شش ماه دوم سال پاییز و زمستان 8 صبح الی 17 عصر می‌باشد.