مسجد وکیل، بنایی لاجوردین و فیروزه‌فام

تور شیراز

تاریخچه احداث مسجد وکیل

مجموعه وکیل به دستور کریم خان زند در سال 1187 بنا شد. این مجموعه شامل مسجد وکیل یا مسجد سلطانی، بازار وکیل و حمام وکیل است. این شاهکار معماری دوره زندیه، در سال 1311 به عنوان یکی از آثار ملی ایران به ثبت رسید.  با آرندرتور همراه باشید تا اطلاعات بیشتری در مورد معماری این مسجد بی‌نظیر کسب کنید.

مسجد وکیل در سال 1311 به عنوان یکی از آثار ملی ایران به ثبت رسیده‌است.

معماری مسجد وکیل شیراز

مسجد وکیل وسعتی حدود 11 هزار متر مربع و زیربنایی تقریبا 8660 متر دارد و از دو ایوان شرقی و غربی و دو شبستان جنوبی و شرقی تشکیل شده‌است. راهروهای ورودی مسجد وکیل در نوع خود بی‌سابقه هستند و نشان از دانش معماران این بنا دارند.

شاهد این ادعا نیز طراحی بی‌نظیر معماران مسجد وکیل است. معماران به منظور هم جهت کردن قبله مسجد با قبله شرعی، از راهروهای ورودی استفاده کرده‌اند. البته راهروها به گونه‌ای طراحی شده‌اند که نمای مسجد با درهای فرعی بازار همخوانی دارند. این امر سبب شده در عین حال که کجی و تغییر زاویه صحن مسجد گرفته ‌شده، فردی که وارد صحن مسجد می‌شود، به هیچ وجه متوجه کجی و تغییر زاویه نمی‌شود. این حد از معماری در آن دوره تاریخی ستودنی است.

طاق مروارید در شبستان شمالی واقع شده است.

پس از ورد به مسجد وکیل همانطور که قبلا اشاره شد دو شبستان شمالی و جنوبی در مسجد دارد، که ما در این قسمت به توصیف هرکدام از آن‌ها می پردازیم:

شبستان جنوبی مسجد وکیل

شبستان جنوبی این مجموعه در حدود 5 هزار مترمربع وسعت داشته و دارای 48 ستون سنگی یکپارچه با طرح مارپیچ است. سنگ‌کاری‌هایی که بر روی ستون‌ها انجام شده، همگی ماهرانه و به صورت یکدست طراحی شده‌اند. این ستون ها در کنار جلال و شکوهی که به شبستان جنوبی داده‌اند، مسئولیت نگهداری سقف شبستان را نیز به عهده دارند. پس از تماشای ستون‌ها کافی است سرتان را کمی بالاتر ببرید تا طاق این شبستان با کاشی‌های لاجوردی و آیات قرآن به خط زیبای نسخ و ثلث هوش از سر شما برباید. شگفتی‌های این بخش از بنای مسجد وکیل تمام نشدنی است، منبر مرمرین سبز رنگ با 14 پله در آن هر بیننده‌ای را از این همه هنر و زیبایی مبهوت خود می‌کند. گفته می‌شود، به دستور کریم خان سنگ مرمر این منبر از مراغه به شیراز آورده شده‌ و در این شبستان استفاده شده‌است.

شبستان جنوبی 48 ستون یکپارچه با طرح مارپیچ دارد.

شبستان شمالی مسجد وکیل

در شبستان شمالی طاق بلندی وجود دارد که به طاق مروارید معروف است. این طاق 12 متر عرض، 4 متر عمق و 20 متر ارتفاع دارد و دو گلدسته کاشی‌کاری شده در کنار آن وجود دارد. ازارهای طاق مسجد وکیل با سنگ مرمر سبک حجاری شده است در قسمت بالاتر طاق کاشی‌های هفت رنگ با نقش گل و بوته و اسلیمی و ترنج پوشیده شده‌اند. در اطراف این طاق هم با قلم درشت به خط ثلث به صورت هلالی آیات قرآن حکاکی شده‌است.

مسجد وکیل براساس معماری سنتی ایران و استفاده از کاشی های هفت رنگ و معرق کاری ساخته شده است.

صحن مسجد وکیل شیراز

صحن مسجد وکیل به صورت مربع با طول و عرض 60 متر است که در میانش حوض سنگی زیبایی وجود دارد. صحن مسجد با قطعات سنگی فرش شده‌است. معماری صحن در قسمت شمالی و جنوبی به صورت یک ایوان در وسط و هشت طاق در پیرامون آن طراحی شده‌است. در قسمت شرقی و غربی صحن نیز 11 دهنه طاق و در قسمت پشتی آن‌ها رواقی 5 متری وجود دارد. تمامی سطوح ایوان‌ها و طاق‌ها با کاشی‌های معرق و خشتی پوشیده شده، ازاره‌های آن‌ها نیز تا ارتفاع 5.1 متر با سنگ مرمر پوشیده شده‌اند.

نمای کلی از مسجد وکیل

سخن آخر

مسجد وکیل یکی از مساجد ایران است که براساس معماری سنتی ایران و استفاده از کاشی های هفت رنگ و معرق کاری ساخته شده است. در این مجموعه بی نظیر شما شاهد میناکاری و استفاده از رنگ های سبز و قرمز و.. در تمامی دیوارها هستید.  مسجد وکیل ضمن حفظ معماری سنتی مساجد ایرانی هماهنگی بسیار زیبایی بین دین و دنیا ایجاد کرده‌است. این مسجد در غرب بازار وکیل شیراز و در انتهای راسته شمشیرگرها  در نزدیکی ارگ کریم خان قرار دارد. با آرندتور همراه باشید و این مکان دیدنی را از نزدیک تماشا کنید.