سرای مشیر، جهانی فیروزه‌ای! جلوه گاه تاریخ هنر ایران کهن

تور شیراز

سرای مشیر شیراز کجاست؟

سرای مشیر شیراز یکی از بازارهای معروف و کهن این شهر است که به بازار یا سرای گلشن نیز شهرت دارد. این بنا همان‌طور که گفته شد، به فرمان وزیر وقت فارس، ابوالحسن خان مشیرالملک و وقف امام پنجم شیعیان ساخته شد. متن وقف نامه به صورت یک کتیبه در سردر این بنا به تاریخ 1288 هجری قمری در کنار مقرنس‌کاری و کاشی‌های هفت رنگ تزئین شده دیده می‌شود.

سردر اصلی بازار مشیر که وقف‌ نامه بر روی کتیبه‌ای نوشته شده‌است.

ویژگی‌های سرای مشیر شیراز چیست؟

در مورد ویژگی‌های سرای مشیر می‌توان به سبک معماری آن اشاره کرد که شبیه بازار وکیل است  اما در قسمت میانی هشتی بازار همانطور که اشاره شد، محوطه‌ای بزرگ و بدون سقف با درختان نارنج و حوضی زیبا با کاشی‌کاری و مقرنس‌کاری‌های فوق‌العاده وجود دارد که امروزه تبدیل به چایخانه شده‌است.

در واقع بازار مشیر دارای یک هشتی است که کل بازار را به دو قسمت سرای مشیر و «اردوبازار» تقسیم می‌کند. هشتی بازار سقف بلندی دارد و در قسمت میانی‌اش، یک گنبد با ارتفاع کم و بادگیرها برای برای خنک کردن محیط طراحی شده‌است. از جمله ویژگی‌های دیگر بازار مشیر می‌توان به سقف‌های بدون الوار آن اشاره کرد که به صورت ضربی ساخته شده‌است.

هشتی بازار چهار حجره دارد که در فاصله دو پله از سطح زمین قرار دارند. هشتی بازار را چهارسوق یا چهارسو نیز می‌گویند. علتی که این لقب به این منطقه داده شده این است که چهار وجه این هشتی را حجره‌ها اشغال کرده و چهار وجه دیگر نیز محل عبور عابران هستند.

در محوطه بازار مشیر شیراز در چهار طرف آن حجره‌ها به صورت دو طبقه ساخته شده‌اند. این سرا به دلیل اینکه در نزدیکی شاه چراغ و بازار وکیل قرار دارد، یکی از مراکز مهم پربازدید گردشگران خارجی و داخلی است.

از طرفی دیگر سرای مشیر مرکز مهم عرضه صنایع دستی در سطح شیراز و استان فارس است. حتی در برخی از حجره‌های آن واحدهایی مشغول تولید صنایع دستی هستند و صنایعی که مشغول فعالیت هستند عبارتند از صنایع خاتم‌سازی و معرق، حکاکی و قلمزنی روی مس و برنج، حکاکی روی طلا و نقره و گبه‌بافی و.. با توجه به حضور پررنگ صنایع دستی در این بازار، سرای مشیر به سرای هنر نیز شهرت دارد.

با توجه به حضور پررنگ صنایع دستی در این بازار، سرای مشیر به سرای هنر نیز شهرت دارد. در دوران پهلوی قسمت‌هایی از این بنا مرمت شد و در سال 1347به عنوان 424 اثر در فهرست آثار ملی به ثبت رسید.

اردوبازار بخشی از بازار مشیر است که به صورت پر پیچ و خم با سقفی حلبی و طاق چوبی پوشیده شده‌است. این بخش از بارار در گذشته دچار سوختگی شده‌است.

سخن آخر

بازار مشیر شیراز یا سرای گلشن  بنایی با قدمتی تقریبا 150 ساله است که در دوره فتحعلی شاه قاجار ساخته شده و در سال 1347در فهرست آثار ملی ایران قرار گرفت. این بازار به صورت دو طبقه و در چهار ضلع ساخته شده و سقف تمامی حجره ها به صورت ضربی و بدون الوار ساخته شده‌اند. بازار مشیر محل تولید و عرضه صنایع دستی مختلف در شیراز و استان فارس است و با توجه به این مسئله به آن سرای هنر  نیز می‌گویند. از جمله ویژگی‌های بسیار بارز آن که سبب شهرتش نیز شده حیاطی است که در قسمت میانی هشتی قرار دارد یک چایخانه در کنار حوض بزرگ و بسیار زیبای هشتی و درختان نارنج، پذیرای شماست تا خستگی را از تن به در کرده و از فضای دلنشین و سنتی سرای مشیر لذت ببرید.