معرفی کامل سوغات مشهد، شهر رنگ‌ها!

تور مشهد

به قول بزرگترها سفر به مشهد را باید امام رضا(ع) بطلبد. این شهر توریستی-مذهبی سالانه بیش از 25 میلیون گردشگر دارد. اما فرض کنید که امام رضا شما را طلبید و به مشهد سفر کردید، می‌خواهید سوغات از مشهد چی بخرید؟ اغلب افرادی که به این شهر سفر می‌کنند، زرشک و زعفران را به عنوان سوغات با خود می‌آورند.

اما اگر ما می‌خواهید یک سوغات مخصوص و متفاوت از این شهر بخرید، می‌دانید این شهر چه محصولات متنوعی دارد؟ با توجه به این مسئله، ما در وبلاگ آرندتور تصمیم گرفته‌ایم، شما را با انواع سوغات مشهد آشنا سازیم. پس همراه ما باشید:

مشهد چه سوغاتی‌هایی دارد؟

فهرستی که در ادامه به عنوان سوغات مشهد ارائه خواهیم داد به شما کمک می کند تا با بودجه کم تا زیاد، سوغاتی تهیه کنید. این مقاله را می‌توانید در ادامه راهنمایی‌های مقاله « از سیر تا پیاز درباره شهر مشهد» در نظر بگیرید.

1.    سوغات خوراکی مشهد

مشهد سوغاتی‌های خوراکی خوشمزه‌ای دارد که بسیار متنوع و متفاوت هستند. البته از لحاظ قیمتی نیز مختلف هستند. این سوغات خوراکی مشهد عبارتند از:

• زعفران

زعفران این طلای سرخ، یکی از گران‌بهاترین سوغات این شهر است که از گذشته تا به امروز آن را به عنوان یکی از کالاهای مهم صادراتی و کشاورزی به کشورهای دیگر صادر می‌کنند. در ایران استان خراسان رضوی و جنوبی، بیشترین سهم تولید زعفران کشور را به عهده دارند. این محصول خواص درمانی متنوعی همچون ضد سرطان، جوان‌سازی پوست، شادابی و تقویت حافظه دارد. هرچه زعفران رنگی تیره‌تر داشته‌باشد، مرغوب‌تر است.

تاریخچه زعفران و بهره گرفتن از آن به حدود 3500 سال پیش بر می‌گردد.

• زرشک

یکی دیگر از سوغات مشهد که اغلب ما ایرانی‌ها آن را همراه با زعفران خریداری می‌کنیم، زرشک است. استان خراسان جنوبی مقام اول در تولید زرشک ایران و مازندران دومین رتبه را به خود اختصاص داده‌است.

زرشک به دو صورت اناری و پفکی در بازارهای مشهد موجود هستند که نوع پفکی آن را مرغوب‌تر و به اصطلاح مجلسی است. زرشک خواص درمانی فراوانی دارد و ما ایرانی‌ها در انواع غذاهای سنتی‌مان از آن به وفور استفاده می‌کنیم.

زرشک در دو نوع اناری و پفکی یکی از سوغاتی‌های رایج مشهد است.

• آلو بخارا و خشکبار مشهد

آلوی بخارای مشهد، یکی از خوراکی‌های مرغوب این شهر است که طرفداران بسیاری دارد. این آلو، طعم شیرینی داشته و در تهیه برخی از خورشت‌های ایرانی از آن استفاده می‌شود. البته برخی از ایرانی‌ها، آلوی بخارا را به عنوان تنقلات و به صورت ساده نیز مصرف می‌کنند.

خشکبار مشهد، شامل آلوچه، انواع میوه خشک، نخود و کشمش و گردو است که در مغازه‌ها و یا بازارهای مخصوص سوغاتی آنها را به اشکال مختلف چیده‌اند، به گونه‌ای که رنگ و شکل ظاهرشان هر بیننده‌ای را به خرید آنها وسوسه می‌کند.

برگه‌های هلو و زردآلو در کنار نخود و کشمش، محبوب‌ترین اقلام خرید سوغات مشهد هستند.

• کشک خشک

کشک خشک نیز یکی دیگر از سوغات مشهد است که در مدل‌های مختلف همچون رشته‌ای، مشتی، قیفی، دوسرپیچ یا گرد در مشهد تولید می‌شوند. البته کشک‌های مشهد به دلیل ادویه‌های مختلفی همچون موسیر، زیره یا قره قوروت که به آنها زده می‌شود، طعم و رنگ‌های متنوعی دارند.

کشک خشک یکی دیگر از سوغات مشهد است که در رنگ و مزه‌های متنوع تولید می‌شوند.

• چلغوز

تا حالا اسم چلغوز را شنیدید؟ می‌دانستید، چلغوز یک نوع میوه است؟ چلغوز یک نوع خشکبار است که می‌توانید آن را به عنوان سوغات مشهد با خود از این دیار ببرید. این سوغات عجیب، در واقع نوعی کاج است که سرزمین اصلی رویشش، کشور افغانستان است به دلیل نزدیکی مرز ایران و افغانستان، در مشهد، این گیاه به صورت خام یا بو داده استفاده می‌شود. البته از روغن آن نیز استفاده می‌کنند.

چلغوز یکی از خشکبار متفاوت مشهد است که به صورت دانه و یا روغن استخراج شده مورد مصرف قرار می‌گیرد. اگر به دنبال یک سوغات خاص و متفاوت هستید، چلغوز گزینه‌ی مناسبی است!

• نقل و نبات

در سفره‌ی هر خانواده‌ی ایرانی نبات یکی از اقلام همیشگی است که همواره وجود دارد و برای دل درد و... اولین تجویز مادربزرگ‌ها، چای نبات یا نبات داغ است! در مشهد شما می‌توانید نبات‌های مرغوب در مدل‌های مختلف با طعم‌های متنوع همچون زعفرانی، دارچینی، زیره، لیمویی، گل محمدی، نعنایی و آویشن و در شکل‌های گوناگون همچون چوبی یا شاخه و... خریداری کنید.

در کنار نبات، نقل نیز یکی دیگر از سوغات مشهد است که همراه چای، ما ایرانی‌ها از آن استفاده می‌کنیم. نقل‌ها در انواع مختلف همچون گردویی، کاکائوی، نارگیلی، هل، گلاب و زعفرانی در بازار عرضه می شوند.

نبات و نقل نیز از سوغات خوردنی مشهد هستند که از مغازه‌های اطراف حرم، بازار رضا و یا الماس شرق می‌توانید خریداری کنید.

• جیلی بیلی

یکی دیگر از محصولات متنوع مشهد که ظاهر بسیار قشنگی نیز دارد، جیلی بیلی است. زائرین اغلب این محصول را به عنوان سوغات مشهد برای کودکان خریداری می‌کنند. جیلی بیلی در واقع پاستیل‌های متنوع با طعم و رنگی متفاوت هستند که چند سالی است مسافران آنها را نه تنها به عنوان سوغات مشهد برای بچه ها بلکه برای بزرگترها نیز خریداری کرده و به عنوان سوغات مشهد مقدس با خود می‌برند.

جیلی بیلی در واقع آبنبات‌های ژله‌ای هستند که اولین بار در آمریکا تولید شدند. این آبنبات‌های روکش‌دار در مشهد نیز تولید شده و جزو ارزانترین سوغات مشهد محسوب می‌شود.

• ادویه هفت قلم

تا حالا در بازارهای مشهد به سینی‌های ادویه توجه کرده‌اید؟ می‌دانستید ادویه هفت قلم نیز یکی از سوغات مشهد است؟ ادویه هفت قلم شامل اقلامی همچون دارچین، سماق، گلپر، زنجبیل، فلفل سیاه، فلفل قرمز و زردچوبه بوده و اغلب در آبگوشت و خورشت‌ها از آن استفاده می‌شود. البته در کنار ادویه هفت قلم، ادویه پلویی و ادویه هجده رنگ نیز در مشهد تولید و به عنوان سوغات خریداری می‌شوند.

یکی از مشهورترین و در واقع ارزان ترین سوغات مشهد، ادویه هفت قلم است که بهتر است آن را از مغازه‌های معتبر به صورت تازه خریداری کنید.

• شکر پنیر و آبنبات زنجبیلی

شکر پنیر در طعم، رنگ و اندازه‌های مختلف یکی دیگر از سوغات خوراکی مشهد است که مسافران از این شهر با خود می‌برند. در کنار انواع شکرپنیرها که می‌‌توانند طعم‌های لیمویی، زعفرانی، پسته‌ای، زنجبلی، هل، دارچینی و کاکائویی داشته باشند، آبنبات‌های زنجبیلی نیز بسیار خوشمزه‌اند. آبنبات‌های زنجبیلی علاوه بر طعم بسیار فوق‌العاده‌شان، به دلیل وجود زنجبیل، دارای خواص درمانی نیز هستند.

آبنبات شکلاتی زنجبیلی یا پیچ زنجبیلی مشهد یکی از انواع سوغات این شهر است که اغلب ما از آن خاطره‌ای نوستالژیک نیز داریم.

• شیرینی محلی مشهد

اگر در ایام نوروز به مشهد سفر کرده‌باشید، در خانه‌ی هر مشهدی و یا در قنادی‌های این شهر، شیرینی آلمانی و البته محلی را مشاهده می‌کنید. این شیرینی‌ها، در اندازه‌ای کوچک تولید شده و دارای بافت نرمی هستند و به دلیل مربای موجود در آنها، همراه چای نیز خورده می‌شوند.

البته در کنار این شرینی‌های مربایی، نوع دیگری شیرینی نیز سوغات مشهد است که به پادرازی شهرت دارد. پادرازی نیز در انواع مختلف ساده، کره‌ای و یا زنجبیلی در بازارهای مشهد تولید شده و جزو ارزان‌ترین سوغات مشهد محسوب می‌شوند.

شیرینی مشهدی در واقع همان شیرینی آلمانی است که در مشهد به شیرینی مربایی شهرت دارد.

• ترشی مشهدی

ترشی مشهدی، یکی دیگر از سوغات خوراکی مشهد که بسیار نیز خوشمزه است. در ساخت این ترشی، انواع سیفی‌جات استفاده می‌شود. این محصول را با آب گوجه تهیه می‌کنند، به همین دلیل رنگ قرمزی دارد. ترشی مشهدی را با آب گوجه و سرکه می‌جوشانند. به همین دلیل طعم و مزه‌ای متفاوت دارد.

ترشی مشهدی به سالاد شور مشهد نیز شهرت دارد. موادی که در این ترشی استفاده می‌کنند، عبارتند از: گوجه‌فرنگی، گل‌کلم‌، هویج، کرفس، سبزیجات معطر و انواع ادویه

2.    سوغات صنایع دستی مشهد

علاوه بر خوردنی‌ها، صنایع دستی این منطقه نیز یکی از مهم‌ترین سوغاتی‌های مشهد است. در این قسمت با انواع صنایع دستی مشهد آشنا خواهید شد:

 

• فیروزه نیشابور

یکی از گران‌ترین سوغات مشهد، فیروزه نیشابور است که به صورت سنگ زینتی به عنوان گردبنبند، انگشتر و... استفاده می‌شود. فیروزه مشهد را می‌توان به عنوان سوغات مشهد برای زنان خریداری کنید. البته سنگ فیروزه فقط کاربرد زینتی ندارد و در ظروف، آیینه و... نیز استفاده می‌شود که می‌توان به عنوان هدیه‌ای گران قیمت آنها را خرید و هدیه داد.

اگر به دنبال سوغاتی نفیس هستید، ظروف مسی فیروزه‌کوبی، انتخاب مناسبی است.

• سجاده، تسبیح و چادر نماز

از آنجا که مشهد شهری مذهبی است، یکی از رایج‌ترین سوغات آن تسبیح و سجاده است که می‌توان برای آقایان و خانم‌ها خرید. البته برای زنان چادر نمازهای متنوع با طرح و جنس مختلف نیز وجود دارند. برای خرید سوغات، همانطور که اشاره شده، می‌توانید به مغازه‌های اطراف حرم یا بازار رضا رجوع کنید.

زائرین مشهد می‌توانند عطرها با رایحه‌های مختلف همچون کبری، گل مریم، گل نرگس، بهار نارنج، زعفران، گل یخ و یاس سفید را از مغازه‌های نزدیک حرم یا بازار رضا به عنوان سوغات مشهد خریداری کرده و در کنار سجاده و تسبیح هدیه دهند.

• شرف‌الشمس

یکی از پرطرفدارترین سوغات مشهد، شرف‌الشمس است که اغلب به عنوان سوغات مشهد برای مردان خریداری می‌شود. شرف‌الشمس، یک نوع عقیق زردرنگ است که عده‌ای با آداب خاص، روی سنگ نوشته‌هایی حکاکی می‌کنند و به صورت انگشتر به بازار عرضه می‌کنند. بزرگترهای قدیمی معتقد هستند که در زندگی روزمره افراد، استفاده از انگشتر شرف‌الشمس تأثیرگذار است و آنها را از بلایا دور می‌دارد.

عقیق‌تراشی یکی از صنایع دستی مهم خراسان رضوی است که جایگاه ویژه‌ای در مشهد دارد.

• چرم مشهد

مشهد یکی از قطب‌های تولید کننده چرم است و شما می‌توایند با ارزشمندترین چرم را در مشهد پیدا کنید. پالتو، کیف، کفش، کمربند و.... از جمله سوغات چرم مشهد است که بنا به بودجه خود می‌توانید آنها را تهیه کنید.

کالاهای چرم یکی دیگر از سوغات مشهد هستند.

• پوستین مشهد

یکی از سوغات قدیمی و در واقع صنایع دستی این خطه، پوستین دوزی است که این روزها متأسفانه به فراموشی سپرده شده‌است. پالتو، کلاه، کیف، لباس و حتی پادری از پوستین دوخته می‌شود. پوستی که برای تهیه این صنایع دستی استفاده می‌شود، اغلب پوست گوسفند است.

پوستین‌های تولید شده در مشهد، اغلب از پوست گوسفند تهیه می‌شوند.

• ارغوان بافی طرقبه

یکی از صنایع دستی مشهد و در واقع طرقبه، ارغوان بافی است. «گیاه خودرو ارغوان» در نزدیکی طرقبه در حوالی تپه‌های مادیان رشد می‌کند. اهالی طرقبه هرساله در بهار و پاییز، ترکه‌های این گیاه را چیده و انبار می‌کنند و پس از گذشت چند هفته و خشک شدن، ساقه از آن برای ساخت آبکش، سبد گل، ظرف میوه و... استفاده می‌کنند.

ارغوان بافی یکی از صنایع دستی طرقبه است که توسط هنرمندان آن منطقه انجام می‌شود.

• جام چهل کلید

ظرف‌های طلایی کوچکی که به جام چهل کلید شهرت دارند، یکی دیگر از سوغات مشهد است که از دوره صفوی به تدریج رواج یافته و قدیمی‌ها اعتقاد دارند که اگر مشکلی در زندگی داشتید، استفاده از این ظروف به شما کمک می‌کند.

 

• دیگ سنگی هرکاره

هرکاره نوعی دیگ غذاست که از سنگ سرپانتین تهیه می‌شود. سنگ سرپانتین در برابر آتش مقاوم است. در واقع دیگ سنگی هرکاره به صورت آرام‌پز سنتی است که غذا به آرامی در آن می‌پزد. دیگ سنگی هرکاره یکی از سوغات مشهد است که برای تهیه غذاهای آبکی همچون خورش‌ها، آبگوشت، آش، حلیم و سوپ از آن استفاده می‌شود. بهترین دیگ‌های سنگی هرکاره در کوهسنگی تولید می‌شوند.

مراقب باشید از دیگ سنگی هرکاره برای تهیه غذاهایی همچون برنج و یا سرخ کردن مواد غذایی مختلف استفاده نکنید.

سخن آخر

در این مقاله ما حدود 23 سوغات مشهور مشهد را به شما معرفی کردیم که در بیشتر مراکز خرید این شهر در اطراف حرم یا بازار رضا، بعثت و... وجود دارند. اما اگر می‌خواهید از مراکزی کمی دورتر خرید کنید، منطقه گردشگری سپاد و مخصوصا الماس شرق، مهم‌ترین مراکز خرید این شهر هستند که در سفر به مشهد می‌توانید به آنجا رفته و برای خرید و پوشاک نیز از آنها استفاده کنید. پوشاک نیز در مشهد قیمت بسیار مناسبی دارد.

در انتها چنانچه سوغاتی از مشهد وجود دارد که ما به آن اشاره نکردیم، می‌توانید در قسمت انتقادات و پیشنهادات به آن اشاره کنید. اما چنانچه، قصد سفر به مشهد را دارید، می‌توانید با تور مشهد آرندتور همراه شوید. تورهای این شرکت گردشگری، از کیفیت و قیمت مناسبی برخوردار هستند. کافی است یک بار آن را امتحان کنید تا مشتری دائمی سفرهای آرندتور شوید!