چک چک، میعادگاه حج زرتشتیان

تور یزد

تا به حال نام مهم‌ترین زیارتگاه مقدس زرتشتیان که چک چک، یا چک چکو شهرت دارد را شنیده‌اید؟ هرچند این معبد در بین زرتشتیان اغلب به پیر سبز مشهور است. برای زیارت این مکان مقدس که در نزد زرتشتیان بسیار مهم بوده باید 360 پله سیمانی را بالا بروید. با ما در وبلاگ آرندتور همراه باشید تا اطلاعات کاملی در زمینه تاریخچه بنا، آداب و مراسم چک چک زرتشتیان کسب کنید.

چرا به این زیارتگاه چک چک یا پیر سبز می‌گویند؟

علت نام گذاری چک چک یا چکچکو بر روی این زیارتگاه، صدای قطره‌های آبی است که از صخره‌ها می‌چکد و درون یک حوض سنگی ذخیره می‌شود. در واقع یک دیواره سنگی یک طرف زیارتگاه وجود دارد که گیاهانی همچون مورد، پرسیاوشان و انجیر کوهی در آنجا رویده و آب از شکاف آن به تدریج بیرون می‌ریزد و در حوض سنگی جمع می‌شود.

زرتشتیان خود به این زیارتگاه اغلب لقب پیر سبز می‌دهند. در واقع لقب پیر در عرفان، به عنوان آخرین مقام عرفانی گفته می‌شود و واژه سبز نیز به علت درخت کهنسال چناری است که در نزدیکی این محل وجود دارد.

زیارتگاه چک چک نه تنها از لحاظ دینی یکی از اماکن بسیار مهم زرتشتیان محسوب می‌شود، بلکه با وجود دار و درخت و آب آن در مقایسه با سایر زیارتگاه‌های زرتشتیان بسیار متفاوت است.

زیارتگاه چک چک بسان یک غار است که تنه درخت چنار در ورودیه آن قرار دارد.

چه مراسمی در پیر سبز هرساله اجرا می‌شود؟

زرتشتیان هرساله از 28 تا 24 خرداد در این مکان به دور هم جمع می‌شوند و آیین‌های باشکوهی را برگزار می‌کنند، این مراسم پنج روزه، به قدری با شکوه و با ابهت است که به حج زرتشتیان شهرت دارد. از جمله مراسمی که انجام می‌شود، نیایش همگانی، دعا، آوردن یا پختن نان نذری و پخش آن بین زائران، خواندن اوستا و نیایش اهورامزدا، روشن کردن شمع و عود و آتش، سدره پوشی، خواندن سرودهای شاد، پختن آش، غذاهای نذری و گهنبار خوانی و...

تازه عروس و دامادها نیز با حضور در این مراسم آغاز زندگی جدیدشان را متبرک می‌کنند. به غیر از این مراسم، جشن مهرگان نیز یکی دیگر از مراسم باشکوه زرتشتیان است که در چک چک برگزار می‌شود. در این جشن زرتشتیان لباسی ارغوانی می‌پوشند و 6 روز به شادی و جشن مشغول هستند.

برای ورود به زیارتگاه چک چک به نشانه احترام باید کفش‌ها را از پا در بیاورید و سر خود را نیز بپوشانید.

دلیل اصلی چکیدن آب ازدیوارکوه چیست؟

زیارتگاه چک چک همانطور که اشاره شد بر روی کوهی به نام «پیرسوز چک چک» قرار دارد. در زیر این کوه گسلی زیرزمینی به عمق 1 کیلومتر وجود دارد که آبراهه‌های زیرزمینی به آن برخورد می‌کند اما امکان عبور از آن را ندارند. با توجه به این امر، آبی که جمع می‌شود به دلیل فشار زیاد بالا می‌آید. از آنجا که جنس کوه آهکی است، آب به راحتی به بیرون تراوش می‌کند.

زرتشتیان سراسر جهان زیارتگاه چک چک را بسیار دوست دارند و از آن به عنوان نماد اتحاد زرتشتیان نام می‌برند.

چرا زرتشتیان چک چک را به عنوان یک زیارتگاه مقدس می‌دانند؟

روایات و داستان‌های متنوعی برای تقدس چک چک زرتشتیان وجود دارد، اما آنچه بیشتر در کتب تاریخی آمده این است که در زمان یزدگرد سوم، عرب‌ها به مدائن حمله می‌کنند. یزدگرد سوم، آخرین پادشاه ساسانی به منظور حفظ جان خانواده‌اش آنها را راهی یزد می‌کند و خودش در طی جنگ با عرب‌ها کشته می‌شود. پس از مرگ آخرین پادشاه ساسانی، خانواده او نیز از هم گسیخته شده و هرکدام راهی منطقه‌ای از ایران می‌شوند. نیک بانو یکی از دختران یزدگرد به سمت اردکان حرکت کرده و در دل کوهی ناپدید می‌شود. زرتشتیان معتقدند قطره‌های اشک این بانو همچنان زنده ولی از دیدگان پنهان است و دلیل خیس بودن زمین چکچکو، قطره‌های اشک این بانوی پاکدامن است که برای حفظ جان خود از دشمنان به کوه پناه برده‌است. با توجه به این امر، معبدی در محل پنهان شدن آن و به منظور زنده نگه داشتن نامش ساخته‌اند و تا به امروز نیز از آن نگهداری می‌کنند.

پیر چک چک کجاست؟

پیر چک چک یا همان چک چک زرتشتیان در 43 کیلومتری شرق اردکان در دل کوه‌های بین اردکان و انجیر قرار دارد.

فاصله یزد تا چک چک چقدر است؟

فاصله یزد تا چک چک حدود 69 کیلومتر بوده که از نظر زمانی حدودا یک ساعت و نیم خواهد بود.

بهترین زمان سفر به چک چک چه موقع است؟

در تمام فصول سال می‌توان به چک چک زرتشتیان سفر کرد، اما با توجه به گرمی هوای منطقه بهترین زمان سفر به این زیارتگاه، شش ماه دوم سال است.

زیارتگاه چک چک چند پله دارد؟

همانطور که قبلا نیز اشاره شد، تا زیارتگاه چک چک 360 پله سیمانی وجود دارد. با توجه به این میزان پله، افرادی که مشکل زانو و.. دارند، برایشان امکان بالا رفتن از پله وجود ندارد.

برای رسیدن به کعبه زرتشتیان باید از 360 پله سیمانی در مسیری پر پیچ و خم بالا بروید.

در مورد آداب ورود به چک چک چه می‌دانید؟

ورود به زیارتگاه و معبد چک چک زرتشتیان نیز همچون اماکن مذهبی مسلمانان، آداب مخصوصی دارد. همانطور که قبلا نیز اشاره شد، در ابتدای ورود باید کفش خود را از پا درآورید و آقایان کلاه سفید و خانم‌ها روسری سفید بر سر کنند. دمپایی‌های سفید درون معبد وجود دارد که برای ورود می‌توانید آنها را بپوشید تا پایتان خیس نشود. چون کف زیارتگاه همواره خیس آب است. علاوه براین همچون دین اسلام در دوران قاعدگی بانوان امکان حضور در آتشکده برایشان وجود ندارد.