حافظیه سیری در افلاک

تور شیراز

معرفی حافظیه

حافظیه مجموعه آرامگاهی است که در شهر شیراز و جنوب دروازه قرآن قرار دارد. حافظ شیرازی ملقب به لسان‌الغیب یا ترجمان الاسرار در آرامگاهی فیروزه‌ای نمادی از بهشت برین آرمیده‌است. البته حافظیه تنها آرامگاه این شاعر شیرین‌سخن نیست؛ در واقع این مکان یک مجموعه قبرستان دو هکتاری است که در قسمت جنوبی شیراز قرار دارد و حافظیه بخشی از آن است. برای ورود و خروج به آرامگاه حافظ 4 درب وجود دارد که درب اصلی در قسمت جنوبی قرار داشته و به غیر از این درب اصلی، دو درب دیگر در غرب و شمال شرقی این مجموعه قرار دارد.

مساحت کل بنای آرامگاه حافظیه در حدود دو هکتار است و از دو صحن شمالی و جنوبی تشکیل شده‌است.

تاریخچه احداث حافظیه

65 سال پس از فوت لسان‌الغیب، حاکم وقت شیراز تصمیم گرفت بر روی مقبره این شاعر بزرگ، عمارتی گنبدی شکل بسازد که در جلوی آن یک حوض بزرگ داشته‌باشد. اما این آرامگاه به همان شکل نماند و در طی سال‌ها بارها مرمت شد. به عنوان مثال در زمان شاه عباس صفوی این مقبره مرمت شد، بار دیگر در دوره افشاریه، نادر شاه به مرمت این بنا پرداخت. اما اقدام اصلی و موثر را کریم خان زند انجام داد.

کریم خان بارگاهی جدید برای آرامگاه حافظ از سنگ مرمرین ساخت و دو غزل از اشعار حافظ را هم بر روی آن به خط نستعلیق نوشت. علاوه براین یک تالار با چهار ستون یکپارچه و بزرگ احداث کرد که در قسمت پشتی آرامگاه قرار داشت.

اما این پایان مرمت‌های آرامگاه حافظ نیست، آنچه که امروزه شما از آرامگاه حافظ تماشا می‌کنید، بنایی است که به فرمان رضاشاه و با معماری «آندره گدار» به شیوه زندیه  در سال 1315 شمسی احداث شد.

آندره گدار یک شرق‌شناس بزرگ فرانسوی بود که علاقه خاصی به فرهنگ و هنر ایرانیان داشت و 32 سال هم در ایران مقیم شد. سه تپه‌ی تاریخی «سلیمان تپه»، «زیرز» و «مازیر» از نخستین آثار ملی ایران است که به همت این معمار شرق شناس به ثبت ملی رسید.

آندره گدار شرق شناس فرانسوی به مدت 32 سا در ایران زندگی کرد و طراحی معماری آرامگاه حافظ به عهده او بود.

در طی فرمان رضاشاه قرار شد آندره گدار چهار ستون یادگار کریم خان را نگه داشته و 16 ستون به آن اضافه کند و در نهایت تالاری به مساحت 56 متر با 20 ستون به ارتفاع 5 متر را بسازد و حافظیه به دو محوطه شمالی و جنوبی تقسیم کند که آرامگاه حافظ در صحن شمالی آن قرار داشته‌باشد و در جنوب آن هم باغ نارنجستان به همراه دو حوض مستطیل شکل احداث کند.

البته همان‌طور که قبلا هم اشاره شد، مجموعه حافظیه تنها به این دو بخش محدود نمی‌شود، این محل یک آرامگاه است که دو بخش شرقی و غربی نیز دارد. در بخش شرقی مجموعه آرامگاه خاندان معدل و در بخش غربی آرامگاه خاندان قوام قرار دارد.

آندره گدار  با استفاده از چهار ستونی که در طی دوره زندیه ساخته شده‌بود و 16 ستون دیگر که او در طراحی‌اش به آن اضافه کرد، تالاری به مساحت 56 متر را در حافظیه احداث کرد.

ظاهر آرامگاه حافظ

مقبره حافظیه شیراز 8 ستون سنگی 10 متری دارد که نشان دهنده 8 درب ورودی بهشت و قرنی است که این شاعر و عارف نامی ایران در آن زندگی می‌کرده‌است. سنگ مزار حافظ یک متر از زمین فاصله دارد و همان سنگ مرمرینی دارد که به فرمان کریم خان و به خط نستعلیق بر روی آن نوشته شده‌است.

پیرامون این سنگ قبر 5 ردیف پله مدور وجود دارد. سقف بارگاه نیز به صورت گنبدی و به رنگ مسی است و از داخل با کاشی‌های زیبای هفت رنگ معرق کاشی‌کاری شده‌است. اگر بخواهیم این بنا را از لحاظ نمادشناسی بررسی کنیم. آبی فیروزه‌ای که در سقف استفاده شده جلوه‌ای از بهشت است، قرمز ارغوانی نشان از شراب ازلی بهشت و سفید و سیاه به عنوان نماد روزگار و گذر عمر است. رنگ قهوه‌ای به کار رفته نیز  نشان از خاک دارد. نمای بیرونی گنبد هم نمادی از آسمان بوده و به شکل کلاه قلندران و درویشان است.

سقف بارگاه حافظیه از داخل با کاشی‌های فیروزه‌ای هفت رنگ پوشیده شده‌است.

سخن آخر

حافظیه نماد ورود به معنا و عالم ملکوت درون هر فرد است، بخشی که به ما آرامش داده و ما را به ملکوت می‌رساند. اجرای کنسرت‌های مختلف از خواننده‌های مشهور در این بارگاه نیز نشان از همین مسئله دارد.

این مجموعه دریکی از شلوغ‌ترین قسمت‌های شهر شیراز قرار دارد که نمادی از مسائل و مشکلات بیرونی است. با بالا رفتن از دو ردیف پلکان صحن جنوبی باغ زیبای حافظیه، قدم زدن در میان نارنجستان و بالا رفتن از  9 پله به نماد 9 فلک به دیدار عارف نامی ایران می‌رسید.

اگر شما هم از علاقه‌مندان ایران گردی و گردشگری هستید، قطعا سفر به شیراز و دیدار لسان الغیب یکی از برنامه‌های سفر شما خواهد بود. آرندتور در تور شیراز از شما دعوت می‌کند که همراه این آژانس مسافرتی و یک لیدر مجرب به این شهر زیبا سفر کرده و اطالاعات نابی از این مجموعه بی‌نظیر کسب کنید.