مسجد نصیرالملک؛ جایی که نور و رنگ با هم می‌رقصند!

آدرس مسجد نصیرالملک کجاست؟

اگر قصد دارید، سراغ یکی از زیباترین مساجد جهان و ایران بروید که هرساله هزارن نفر از اقصی نقاط جهان به بازدید آن می‌آیند، به شهر شاعران و نارنج‌ها، شیراز زیبا سفر کنید. مسجد نصیرالملک شیراز، یا همان مسجد صورتی ایران، در محله تاریخی گود عربان واقع شده‌است، برای پیدا کردن این گنجینۀ معماری، به جنوب خیابان لطفعلی‌خان زند رفته و کوچه نصیرالملک را دنبال کنید.
تور شیراز

چرا مسجد نصیرالملک شیراز خاص است؟

آن چیزی که این مسجد را به یکی از محبوب‌ترین مقاصد گردشگری ایران تبدیل کرده‌است، بازی رنگ‌های صورتی، آبی و زرد در کنار نورپردازی بی‌نظیر آن است. برای اینکه از این فضا، بهترین تجربه را داشته‌باشید، پیشنهاد می‌کنیم در ساعات اولیه صبح یا اواخر بعدازظهر از این مسجد بازدید کنید تا از نورپردازی طبیعی و بازی رنگ‌های آن لذت ببرید.

همه‌چیز دربارۀ تاریخچه مسجد نصیرالملک شیراز

مسجد نصیرالملک، نگینی درخشان در تاج معماری ایران، و ساخته شده در قرن سیزدهم، داستانی جذاب و پربار دارد. این شاهکار هنری که با کاشی‌کاری‌های رنگارنگ و نورپردازی بی‌نظیرش شهرۀ آفاق است، نتیجۀ درایت و هنر مردانی بوده که نام‌شان با تاریخ این بنا گره خورده‌است!

«میرزا حسن علی خان»، حاکم وقت شیراز و ملقب به «نصیرالملک»، در سال ۱۲۵۵ خورشیدی، در دوران قاجار، دستور ساخت این مسجد باشکوه را صادر کرد. او که فردی خیر، نیک‌اندیش، عادل و از خاندان خوشنام «قوام شیرازی» بود، بخش زیادی از دارای‌اش را وقف امور خیریه کرد و ساخت این مسجد نیز یکی از این همین کارهای خیرخواهانۀ او بود. نکتۀ جالب‌تر این است که هنوز هم نوادگان نصیرالملک، این سنت نیکو را در خاندان خود حفظ کرده و درآمد حاصل از این مسجد را صرف امور خیریه می‌کنند.

اگر در داخل مسجد و همجوار با کاشی‌ها و شیشه‌های رنگینش، قدمی بزنید و به معماری و هنردستان هنرمندان چیره‌دست آن، با دقت بیشتر نگاه کنید، نام دو هنرمند برجستۀ آن زمان، «حاج محمدحسن معمار» و «میرزا رضا کاشی‌کار» را مشاهده خواهید کرد. این دو هنرمند ماهر، ۱۱ سال، تمام وقت و تلاش خود را وقف ساخت و تزیین این بنای باشکوه کردند تا درنهایت، در سال ۱۲۶۶ خورشیدی، مسجد نصیرالملک به اتمام رسید. اما داستان با اتمام مسجد به پایان نرسید!

هنوز مدت زمان زیادی از پایان ساخت مسجد نگذشته بود که استاد حاج میرزا، با طراحی و اجرای شیشه‌های رنگی، زیبایی این بنا را دوچندان کرد. او هرگز تصورش را هم نمی‌کرد که این شیشه‌های رنگارنگ، سال‌ها بعد به یکی از جاذبه‌های اصلی این مسجد تبدیل شوند و گردشگران بسیاری را از سراسر دنیا به سوی خود بکشند. بازی نور و رنگ در این شیشه‌ها، فضایی رویایی و روحانی را در مسجد ایجاد می‌کند. به‌گونه‌ای که هر بیننده‌ای را به وجد می‌آورد.

امروزه، مسجد نصیرالملک نه تنها یک مکان مذهبی، بلکه یک اثر هنری بی‌نظیر و یک جاذبه‌ی گردشگری مهم است. این مسجد، داستان تلاش و هنر انسان‌هایی را روایت می‌کند که با عشق و علاقه، چنین شاهکاری را خلق کردند.

معماری و اجزای مختلف مسجد نصیرالملک شیراز

مسجد نصیرالملک، با معماری بی‌نظیر و رنگ‌آمیزی خیره‌کننده‌اش، یکی از زیباترین مساجد ایران و جهان به شمار می‌رود. این بنای تاریخی در سال 1358  به عنوان یکی از آثار ملی ایران به ثبت رسید. در این قسمت با معرفی بخش‌های مختلف این بنا، با ویژگی‌های مختلفش نیز آشنا می‌شوید:

ورودی باشکوه و حیاط دل‌انگیز مسجد

وقتی‌که وارد مسجد صورتی ایران می‌شوید، نخستین چیزی که توجۀ شما را به خود جلب می‌کند، مقرنس‌کاری زیبای طاق نمای ورودی و کاشی‌های هفت‌رنگ آن است. حیاط دل‌باز مسجد با حوض مرکزی، گلدان‌های رنگارنگ و ساختمان‌های اطرافش، فضایی آرام و دلنشین را به وجود آورده است که در همان نگاه اول، این حس را در هر بازدیدکننده‌ای ایجاد می‌کند.

شبستان غربی، قلب تپنده مسجد

بی‌شک، جذاب‌ترین بخش مسجد نصیرالملک، شبستان غربی آن است. آن چیزی که در عکس‌های مسجد نصیرالملک مشاهده می‌کنید، ارمغان شبستان غربی است که با رقص زیبای نور خورشید از پنجره‌های رنگی‌اش این فضا را می‌سازد. نور خورشید پس از گذر از پنجره‌های رنگی روی دیوارها، کف و ستون‌ها، تابیده و نقش‌هایی زیبا می‌آفریند، گویی بهشتی کوچک، روی زمین خلق شده‌است. کاشی‌کاری‌های سقف، دیوارها و ستون‌ها، با طرح‌های هندسی و گیاهی، چشم هر بیننده‌ای را خیره می‌سازد.

ستون‌های بلند و طاق‌های چشم‌نواز

ستون‌های بلند و باریک این مسجد که با تزیینات مارپیچی‌اش، چشم هر بیننده‌ای را مبهوت خود می‌کند، از جمله جذابیت‌های این بناست. در بین ستون‌های قامت افراشتۀ مسجد، طاق‌های چشمه‌ای وجود دارند که به فضا عمق و زیبایی می‌بخشند. در کنار تمامی این جذابیت‌ها، محراب مسجد نیز با سنگ مرمر و کاشی‌کاری‌های ظریفش، به زیبایی هر چه تمام‌تر این فضا، را آراسته‌است.

دیگر بخش‌های مسجد نصیرالملک شیراز

 شبستان شرقی

یکی دیگر از بخش‌های مسجد، شبستان شرقی آن است که به شبستان زمستانی نیز شهرت دارد. این بخش از مسجد، با سقف کاشی‌کاری شده و هشت طاق‌نما، فضایی آرام برای عبادت فراهم می‌کند. موزه اوقاف نیز در این شبستان قرار دارد.

طاق مروارید

یادتان باشد در بازدید از مسجد نصیرالملک شیراز، حتما سری نیز به ایوان مقرنس‌کاری شدۀ باشکوه و کاشی‌کاری‌های زیبای آن بزنید. طاق مرواید، در زمرۀ زیباترین قسمت‌های مسجد قرار دارد که زیبایی و شکوهش، هوش از سر هر بازدیدکننده‌ای می‌رباید.

ایوان جنوبی

این ایوان که به طاق نمای جنوبی نیز شهرت دارد با گلدسته‌های بلند و کاشی‌کاری‌های متنوع، مکمل ایوان شمالی است.

امامزاده زنجیری

آرامگاه امامزاده سید جلال‌الدین در حیاط کوچکی در شمال شرقی مسجد قرار دارد.

گاو چاه

در گذشته برای تأمین آب مسجد از چاه استفاده می‌کردند. این کار توسط گاو انجام می‌شده‌است. گاوچاه جایی است که گاو نگهداری می‌شده و در عین حال چاه نیز در این منطقه قرار داشته‌است.

سخن آخر

همانطور که اشاره شد، مسجد نصیرالملک، یکی از مشهورتریت شاهکارهای معماری ایرانی-اسلامی است که در آن از هنرهای مختلف، همچون معماری، کاشی‌کاری، شیشه‌های رنگی و خطاطی به زیباترین شکل ممکن استفاده شده‌است. این مسجد، نه تنها یک مکان مذهبی، بلکه یک اثر هنری بی‌نظیر است که بازدید از آن هر بیننده‌ای را به تحسین وا می‌دارد. در تور شیراز آرندتور همراه ما باشید، تا بیشتر با این منطقه آشنا شوید.

به مطالعه ادامه دهید: حافظیه کجاست؟رازهای معماری آرامگاه حافظ