کدام مساجد شیراز زیباترین کاشیکاریها را دارند؟
شیراز، شهر شعر و ادب و هنر ایران، گنجینهای از آثار تاریخی و معماری متنوع است. هر گوشه از این شهر دلانگیز، میراثدار تمدنی کهن و باشکوه است. یکی از زیباترین جلوههای هنر و معماری شیراز، کاشیکاریهای مساجد آن است. در سفر امروز با آرندتور، سراغ کاشی کاری مساجد شیراز میرویم. پس همراه ما باشید.
زیباترین کاشیکاریها را در این مساجد شیرازی ببینید!
کاشی کاری مساجد شیراز، با استفاده از رنگهای فیروزهای، آبی و طرحهای اسلیمی، شما را مسحور زیبایی بیپایان این بناهای تاریخی میکند. هر کاشی، داستانی از هنر و فرهنگ غنی این شهر را روایت میکند و جلوهای بینظیر به مساجد مشهور شیراز میبخشد با ما همراه باشید تا سراغ زیباترین نمونههای کاشیکاری مساجد شیراز برویم و آنها را از نزدیک تماشا کنیم و هنر این مرز و بوم را با جان دل، لمس کنیم.
مسجد نصیرالملک (مسجد صورتی)
«مسجد نصیرالملک» یکی از زیباترین مساجد ایران است که با کاشیکاریهای خیرهکننده و بازی نور و رنگش، زبانزد عام و خاص، در ایران و جهان است. این بنا که به «مسجد صورتی» نیز شهرت دارد، طی 12 سال در دوره قاجار و محله قوام ساخته شد.
کاشیکاریهای بینظیر و متنوع مسجد، نمونهای از هنرنمایی بیبدیل کاشیکاران دوره قاجار و یکی از برجستهترین نمونههای کاشیکاری مساجد شیراز است.
هنگامی که نور خورشید به شیشههای رنگارنگ مسجد میتابد، نور از کاشیهای آن در رنگهای مختلف ساطع شده و هر لحظه، تصویری جدید از آنها خلق میکند. این بازی نور و رنگ، فضایی جادویی و روحانی ایجاد میکند که برای هر بازدیدکنندهای تجربهای متفاوت از زمانهای دیگر است. انگار که هر لحظه، یک تابلوی نقاشی زنده مقابل چشمان شما به نمایش گذاشته میشود.
عکاسی از این اثر ملی، یکی از محبوبترین فعالیتهای گردشگران است. بسیاری از عکاسان حرفهای و آماتور، مسجد نصیرالملک را به عنوان یک لوکیشن ایدهآل برای عکاسی انتخاب میکنند.
مسجد نصیرالملک، نه تنها یک مکان عبادت، بلکه یک موزه زنده از هنر و معماری ایرانی است. بهترین زمان بازدید از آن، صبح زود است که نور خورشید به صورت مستقیم به داخل مسجد میتابد و زیبایی کاشیکاریها را دوچندان میکند.
مسجد وکیل
«مسجد وکیل» یا »مسجد سلطانی»، یکی از زیباترین مساجد شیراز است که به دستور یکی از صلحطلبترین پادشاهان ایران، «کریم خان زند» همراه حمام و بازار وکیل در در سال 1187 هجری قمری در مرکز شهر ساخته شد. این بنا در قسمت غربی بازار وکیل و در انتهای راسته شمشیرگره قرار دارد.
کاشی کاری مساجد شیراز، به ویژه کاشیکاری مسجد وکیل، از نظر زیبایی و پیچیدگی طرحها زبانزد است. این مسجد با کاشیکاریهای منحصربهفرد خود، به یکی از بزرگترین و باشکوهترین مساجد ایران تبدیل شدهاست. طرحهایی که برای کاشیکاری مساجد شیراز، استفاده شدهاست، اغلب، 3 نوع هستند که عبارتاند از:
- کاشیکاری هفترنگ
یکی از عوامل اصلی زیبایی مسجد، استفاده از کاشیکاری هفت رنگ است که با ترکیب چندین رنگ مختلف، طرحهای پیچیده و خیرهکنندهای را ایجاد میکند.
- کاشیکاری معرق
کاشیهای معرق، شامل قطعات کوچک کاشی با رنگهای متنوع هستند که در کنار هم قرار میگیرند و طرحهای هنری زیبایی ایجاد میکنند.
- کاشیکاری خطی
در کاشیکاریهای خطی، آیات قرآن و احادیث به صورت خطوط زیبا روی کاشیها نقش میبندد.
کاشیکاری مسجد وکیل علاوه بر زیبایی، کاربردهای عملی هم دارد. این نوع کاشیکاری موجب عایق حرارتی و صوتی بنا و مانع نفوذ گرما و سرما به داخل مسجد میشود. از سوی دیگر، به دوام و پایداری بنا نیز کمک میکند و هویت منحصربهفردی به مسجد میدهد. جالب است بدانید، این مسجد به دستور مستقیم کریم خان زند و در مدت 2 سال ساخته شدهاست و برخلاف بسیاری از مساجد دیگر، در آن خبری از گنبد و مناره نیست.
مسجد وکیل در سال 1311 خورشیدی در فهرست آثار ملی ایران به ثبت رسید. بهترین زمان بازدید از آن، ساعات اولیه صبح و عصر است، هنگامی که نور خورشید به صورت مورب به کاشیکاریهای مسحورکننده آن میتابد و جلوهای خیرهکننده ایجاد میکند.
مسجد جامع عتیق
«مسجد جامع عتیق»، که به نامهای «مسجد آدینه» و «مسجد جمعه» نیز شناخته میشود، قدیمیترین مسجد شیراز است. این بنای تاریخی که در زمان «عمرلیث صفاری» در سال 281 هجری قمری ساخته شده، به عنوان یکی از آثار مهم کاشی کاری مساجد شیراز شناخته میشود. قدمت این مسجد بیش از 12 قرن است و به دلیل معماری خاص و کاشیکاریهای منحصربهفردش شهرت دارد.
یکی از ویژگیهای برجسته کاشی کاری مساجد شیراز، که در مسجد جامع عتیق نیز به خوبی دیده میشود، مقرنسکاری است. این نوع تزئینات به شکل برجستگیهای کوچک و بزرگ است، که درون ساختمان اسفاده میشود. علاوه بر مقرنسکاری، کتیبهنویسی با خطهای زیبای ثلث و نستعلیق نیز از جمله شاهکارهای این مسجد است.
زیباییهای کاشی کاری مساجد شیراز در مسجد عتیق به همینها ختم نمیشود، استفاده از طرحهای هندسی و گیاهی که نشاندهنده هماهنگی و نظم جهان هستی است، رنگهای متنوع و درخشان استفاده شده در کاشیها نیز به این مسجد روح و زیبایی خاص بخشیده است.
از جمله نمونههای کاشیکاری چشمنواز مسجد عتیق، میتوان به «در دوازده امام» اشاره کرد که سردری مقرنسکاری شده دارد و نام دوازده امام روی کتیبههای دو سوی آن نوشته شدهاست. «طاق مروارید» نیز با سقف مقرنسکاری شده یکی دیگر از بخشهای دیدنی این مسجد است. «محراب» و «دارالمصحف» نیز با کاشیکاریهای ظریف و هنری، جلوهای از هنر ایرانی و خطاطی اسلامی را به نمایش میگذارند.
این مسجد با کاشیکاریهای فوقالعادهاش نمونهای بارز از هنر کاشیکاری مساجد شیراز به شمار میآید که تاریخ، هنر و خلاقیت هنرمندان ایرانی را به نمایش میگذارد.
مسجد مشیرالملک شیراز
یکی از زیباترین و تاریخیترین بناهای شهر شیراز «مسجد مشیرالملک» است که در دوره قاجار توسط «میرزا ابوالحسنخان مشیرالملک»، در قلب شهر تاریخی شیراز و خیابان قاآنی شمالی ساخته شدهاست.
از جمله برجستهترین ویژگیهای آن میتوان به کاشی کاریهای این مسجد سنتی اشاره کرد که از همان لحظه اول ورود به حیاط، زیبایی آنها، شما را مسحور خود میکند. کاشیها با رنگهای زنده و طرحهای اسلامی هنرمندانهای پوشیده شدهاند که نمایانگر ذوق و خلاقیت فراوان هنرمندان آن دوران است. این کاشیکاریها نه تنها تزئینی بلکه نشاندهنده میراث فرهنگی غنی ایران در معماری اسلامی هستند.
اگر به کاشی کاری مساجد شیراز علاقهمند هستید، حتما، سری به قسمت شبستان مسجد، بزنید. شبستان کوچک شمالی با کاشیهای زیبا و گلدستههای منحصر به فرد خود به زیبایی معماری این بنا افزوده است. سقف مقرنسکاری شده و محراب بینظیر مسجد با سنگ مرمر و کاشیهای چشمنواز، فضایی معنوی و آرامشبخش را ایجاد کرده است..
در ایوانهای مسجد نیز میتوانید جلوه دیگری از کاشیکاریهای مساجد شیراز را مشاهده کنید. ایوان شمالی که به "طاق چهارکاسه" شهرت دارد، یکی از شاهکارهای معماری ایرانی-اسلامی محسوب میشود و با ساعت تاریخی 170 سالهاش، که اولین ساعت وارد شده به شیراز است، همچنان چشمها را به خود خیره میکند.
دیدن این بنای زیبا و تاریخی، فرصتی است برای هر کسی که میخواهد هنر، تاریخ و کاشیکاریهای مساجد شیراز را از نزدیک تجربه کند.
سخن آخر
کاشی کاری مساجد شیراز یکی از مهمترین جلوههای هنر اسلامی و معماری ایرانی است. این هنر با استفاده از رنگهای زنده و طرحهای اسلیمی، در مساجد معروف شیراز مانند مسجد نصیرالملک، مسجد وکیل و مسجد جامع عتیق به اوج خود میرسد. هر کاشی، داستانی از تاریخ و فرهنگ غنی این شهر را روایت میکند. بازدید از این مساجد، فرصتی بینظیر برای درک عمیقتر از میراث هنری و معماری ایران است، بهویژه برای علاقهمندان به کاشیکاری مساجد شیراز که به دنبال تجربهای متفاوت و بیهمتا هستند. اگر دوست دارید این مساجد زیبا را از نزدیک بازدید کنید، با ما در تور شیراز آرندتور همراه شوید.
کلمات، بخش مهمی از دنیای من هستند. همیشه با خودم فکر میکنم، شاید معنای حضورم در این جهان بیپایان، سفر به دنیای کلمات باشد. من با واژهها، زندگی میکنم. از زمانیکه در مدرسه، نخستین انشای زندگیام را نوشتم، عاشق این حرفه شدم و در تمامی سالها فعالیت در حوزه محتوا، دغدغهام نوشتن به زبان ساده و روان، همچون اسمم بودهاست.
لینک: https://arandtour.com/news.cfm?id=2229