قلعه شوش، میراث باقی‌مانده از آجرهای باستانی

تور خوزستان

همانطور که اشاره شد، قلعه آکروپل دمورگان را به نام قلعه شوش نیز می شناسند. این قلعه توسط «ژاک دمورگان» برای سکونت باستان شناسان فرانسوی در نزدیکی بقعه دانیال نبی ساخته شده‌است.

این بار در وبلاگ آرندتور مصمم هستیم که، به معرفی قلعه آکروپل دمورگان یا قلعه شوش پرداخته و در مورد محل قلعه شوش، آثار باستانی موجود در قلعه آکروپل دمورگان و تاریخچه قلعه شوش با شما صحبت کنیم. پس همراه ما باشید.

قلعه شوش کجاست؟

قلعه شوش، در استان خوزستان در شهر شوش قرار دارد و در سال 1897 میلادی به دستور ژان ژاک دمورگان برای سکونت باستان شناسان فرانسوی در نزدیکی آرامگاه نبی ساخته شد و به قلعه آکروپل دمورگان یا قلعه فرانسویان شهرت پیدا کرد.

قلعه شوش در سال 1380 در فهرست آثار ملی ایران قرار گرفت.

از تاریخچه قلعه شوش چه می‌دانید؟

قلعه شوش شباهت زیادی به زندان باستیل دارد و  با استفاده از آجرهای به دست آمده از کاخ آپادانای شوش و تعدادی از آجرهای منقوش به خط میخی چغازنبیل توسط معماران دزفولی ساخته شد. این قلعه قدمتی 120 ساله داشته و در دوره قاجار ساخته شده‌است.

از آنجا که ژاک دمورگان، به همراه تیم باستان شناسی‌اش، به مدت 15 سال در ایران بودند و آثار متعدد باستانی را در ایران کشف کردند، برای محافظت از آثار تاریخی و استراحت باستان شناسان، قلعه شوش را روی تپه‌ای تاریخی در نزدیکی آرامگاه نبی به نام «تپه  باستانی اکروپل»ساختند.

تپه باستانی اکروپل، بلندترین منطقه شهر است و روی آن 27 لایه یا طبقه باستان‌شناسی دیده شده، که نشان از 27 بار دگرگونی آن در ادوار مختلف، اسلامی، ساسانی، اشکانی، سلوکی، هخامنشی و عیلامی دارد.

مهم‌ترین آثاری که از روی این تپه‌ی باستانی اکروپل، کشف شد، مجسمه‌ی مشهور «نایپراسوستون» یکی از تندیس‌های باقیمانده از تمدن عیلامی، لیوان مشهور سفالی نخودی رنگ، نقش بز کوهی و قانون حمورابی است.

همانطور که گفته شد، نقشه قلعه شوش بسیار شبیه زندان باستیل بوده و توسط فرانسوی‌ها اما نیروی کار ایرانی و نظارت خاندان «فیلی» که وظیفه‌ی امنیت این قلعه را به عهده داشتند و معماری، «مصطفی دزفولی» ساخته شد.

قلعه آکروپل دمورگان دو برج به شکل مربع و دایره دارد که به ترتیب در شمال غربی و شمال شرقی قلعه شوش قرار دارند.

معماری قلعه شوش چگونه است؟

پلان قلعه شوش یا قلعه آکروپل دمورگان به شکل ذوزنقه است. قاعده کوچک این قلعه به سمت شمال قرار دارد. پیرامون این قلعه ذوزنقه‌ای شکل، راهرویی وجود دارد و اتاق‌های ردیفی به سمت حیاط در اطراف این راهرو وجود دارند. قلعه شوش، سه در ورودی دارد که یکی از آنها بسته است.

قلعه شوش همانند قلعه‌های قرون وسطی، 2 حیاط دارد. حیاط دوم از حیاط اول مرتفع‌تر است. در زیر حیاط دوم، 2 تالار وجود دارد. همانطور که گفته شد، مصالح به کار رفته در این قلعه از خشت خام هستند، اما روکشی از آجر روی این خشت‌ها قرار گرفته‌است.

از سال 1371 از قلعه شوش به منظور موزه استفاده شده و اشیایی در آن نگهداری می‌شود. این قلعه یک اتاق کوچک شیشه‌ای دارد که به کلاه فرنگی شهرت دارد. همانطور که گفته شد در شمال غربی یک برج استوانه‌ای مربعی شکل وجود دارد که از آن به عنوان کبوتر خانه استفاده می‌شده‌است. در شمال شرقی این بنا، یک برج دایره‌ای شکل وجود دارد.

به دلیل انواع آجرهایی که در ساخت این قلعه استفاده شده به قلعه شوش، موزه آجر نیز می‌گویند.

سخن آخر

قلعه شوش یا قلعه آکروپل دمورگان در بالاترین قسمت شهر شوش قرار دارد. این قلعه که به قلعه‌ی فرانسوی‌ها نیز شهرت دارد، در دوران جنگ تحمیلی 8 ساله، چندین بار، مورد حمله دشمن قرار گرفت و آسیب‌های متعددی دید. در سال‌های 1371 تا 1373 چندین بار قلعه، مورد مرمت اصولی قرار گرفت؛ اما در سال 1375 میراث فرهنگی در یک اقدام نابجا، قسمتی از فضای داخلی قلعه را رنگ آمیزی کرد و بنا را از بکر بودن و اصالت خارج شد.اگر شما هم دوست دارید از این قلعه‌ی باشکوه دیدن کنید، می‌توانید در تور خوزستان آرندتور ثبت نام کرده و با ما همراه شوید.