کاخ گلستان تهران کجاست؟{تاریخچه، راهنمای بازدید و آدرس}

کاخ گلستان تهران یکی از مکان‌های دیدنی تهران است که یک ترکیب منحصر به فرد از معماری ایرانی و اروپایی را نشان می‌دهد. این مجموعه در قدیمی‌ترین بافت‌های تهران قرار گرفته است و هنوز هم فضای گذشته را در خود حفظ کرده است. به همین دلیل، کاخ گلستان به عنوان یکی از زیباترین مناطق دیدنی تهران شناخته شده است. در این مقاله قصد داریم تا به معرفی کاخ گلستان تهران و بخش‌های مختلف آن در تور یک روزه بپردازیم. با ما همراه شوید.

معرفی کلی کاخ گلستان تهران

کاخ گلستان در استان تهران واقع شده و شامل بناهای تاریخی مختلفی است که در طول زمان ساخته شده‌اند. این کاخ از نظر معماری و ارزش آثار هنری و تاریخی، یکی از مهم‌ترین بناهای تاریخی کشور است و همواره گردشگران داخلی و خارجی را به خود جذب می‌کند. بخش‌های اصلی کاخ شامل ایوان تخت مرمر، تالار سلام، تالار آینه، تالار سفره‌خانه، خلوت کریمخانی، تالار برلیان، عمارت بادگیر، کاخ شمس‌العماره، تالار الماس و کاخ ابیض هستند. ایوان تخت مرمر و خلوت کریمخانی قدیمی‌ترین بناهای این مجموعه هستند و به دوران کریمخان زند تعلق دارند.

کاخ گلستان تهران یک مجموعه فرهنگی و تاریخی است که در آن بخش‌های مختلفی وجود دارد. علاوه بر ساختمان‌های ذکر شده، کتاب‌خانه نسخ خطی، مرکز اسناد تصویری، مرکز اسناد خطی، دفتر فنی، امور بین‌الملل، کتابخانه چاپی، امور فرهنگی، امور معرفی، واحد کودک و نوجوان، و واحد دفتر حقوقی نیز در این مجموعه وجود دارند.

برای بازدید از کاخ گلستان تهران می‌توانید تور یک روزه آرندتور را رزرو کنید.

تاریخچه کاخ گلستان تهران

شاه تهماسب صفوی، اولین پادشاهی بود که توجه ویژه‌ای به رشد و توسعه شهر تهران داشت. او برای حفاظت از تهران، دستور داد تا حصاری به دور شهر بنا شود. این اقدام برای اولین بار مرزها و حدود شهر را مشخص کرد و رونق تهران را در میان سایر شهرهای ایران افزایش داد. همزمان با افزایش امنیت شهر، ساخت و سازها در تهران به شدت افزایش یافت. همچنین، بخشی از این ساخت و سازها به وسیله حاکمان و درباریان صفوی به بعد انجام شد.

در سال ۹۹۸ ه. ق، اولین ساختمان‌ها در تهران ساخته شده‌اند که به شاه عباس صفوی نسبت داده می‌شوند. پیترو دلاواله، مستشرق و جهانگرد ایتالیایی، در سال ۱۰۲۸ به تهران سفر کرده و این شهر را توصیف کرده است. در توصیف پیترو دلاواله، تهران به عنوان یک چنارستان همراه با ارگ سلطنتی توصیف می‌شود. این توصیف نشان می‌دهد که در آن زمان تعداد قابل توجهی چنار در تهران وجود داشته و همچنین ارگی در شهر ساخته شده بود. ارگی که ممکن است بعدها به کاخ گلستان تبدیل شده باشد.

مهم‌ترین سند تاریخی که به طور دقیق درباره ساخت کاخ گلستان صحبت می‌کند، به زمان حکومت کریمخان زند برمی‌گردد. خاندان زند، تعلق خاصی به تهران داشت و تهرانیان نیز علاقه زیادی به خاندان زند داشتند. کریمخان زند در بازه زمانی ۱۱۷۳ تا ۱۱۸۰ هجری قمری، دیوانخانه‌ای در محل کاخ گلستان ساخت و از آن زمان، ساخت کاخ گلستان تهران به طور رسمی آغاز شد. خلوت کریمخانی بخشی از یادگار دوران حکومت کریمخان زند است که بعدها تخریب شد و تنها یک بخش کوچک از آن باقی ماند. همچنین، عمارت تخت مرمر را نیز به دوران حکومت زندیه نسبت داده می‌شود، که نشان می‌دهد که کاخ گلستان تهران در آن زمان نیز اهمیت ویژه‌ای داشت.
در زمان آغا محمد خان قاجار، تهران به عنوان پایتخت ایران انتخاب شد و تاج‌گذاری نیز در این شهر صورت گرفت. در آن زمان، کاخ گلستان به عنوان محل سکونت او انتخاب شد. اما در این زمان کاخ گلستان پیشرفت خاصی نداشت و آغا محمد خان به دلیل مشکلات جسمانی که در آن زمان داشت، توجه زیادی به تجملات و پیشرفت‌های دنیا نداشت. اما در زمان فتحعلی شاه قاجار، کاخ گلستان تهران دستخوش تغییراتی شد و بنا‌های جدیدی به آن اضافه شد. همچنین، در زمان ناصرالدین شاه قاجار نیز بسیاری از ابنیه کاخ گلستان بوجود آمد. 

در دوران پادشاهی سه شاه آخر قاجار، کاخ گلستان پیشرفت چندانی نداشت و دوران پهلوی نیز دوران رکود برای این کاخ به حساب می‌آمد. در دوران پهلوی، کاخ گلستان دستخوش تغییرات گسترده‌ای شد و بناهایی در بافت آن اضافه شد. اما با تغییر محل سکونت شاهان به کاخ سعدآباد، کاخ مرمر تهران و کاخ نیاوران، تمرکز بر کاخ گلستان کاهش یافت.

معماری کاخ گلستان تهران

مجموعه کاخ گلستان تهران در دوره قاجار توسط شاهان ایران ساخته شده است. مجموعه‌ کاخ گلستان از تالارها و باغ‌های بزرگ ساخته شد. کاخ اصلی از سه بخش تشکیل شده است که این بخش های ناحیه تاج، ناحیه حکومت و ناحیه اطاق خصوصی شاه می‌باشد.

با ورود به تالار آینه بازدیدکننده‌ها شگفت‌زده خواهند شد؛ زیرا جلوه‌های آینه و طلاکاری‌های زیبای آن بسیار زیباست. تزیینات آینه‌کاری در تالار آینه بیش از هفت سال زمان برده است تا به این زیبایی برسد. همچنین، تزیینات طلاکاری روی سنگ نیز بخشی از جذابیت این ساختمان را تشکیل می‌دهد. استفاده از ورق‌های فلزی و مهارت هنرمندان طلاکوب آن زمان در این تزیینات نمایان است. همچنین استفاده از طلا و توجه به دوام آن در تزیینات معماری کاخ گلستان ارزش این مجموعه را دو چندان می‌کند. در ادامه به معرفی بخش‌های مختلف کاخ گلستان تهران خواهیم پرداخت.

بخش‌های مختلف کاخ گلستان تهران

همان‌طور که گفته شد، کاخ گلستان به دلیل بخش‌ها و قسمت‌های مختلف خود دارای ارزش بسیار زیادی است. این کاخ تعداد زیادی کاخ، تالار سلطنتی، موزه و سایر اماکن را در خود جای داده است. همچنین، طلاکاری هایی که در این مجموعه استفاده شده است، زیبایی بیشتری به آن اضافه کرده و سبب شده است که از ارزش بسیار زیادی در بین مردم برخوردار شود.

ساختمان شمس‌العماره در کاخ گلستان تهران

شمس العماره یکی از مهم‌ترین جاذبه‌ های گردشگری تهران در کاخ گلستان است. این بخش در گذشته به عنوان نمادی از تهران شناخته می‌شد و توسط ناصرالدین شاه بنا شده است. شمس العماره در سال 1284 با استفاده از زیربنای چوبی ساخته شده و شامل 5 طبقه است. علاوه بر چشم انداز بی‌نظیری که به تهران دارد، در داخل خود نیز نمای شگفت‌انگیزی از آینه کاری‌ها و گچ بری‌ها به نمایش گذاشته شده است. برای بازدید از شمس العماره، ورودی معینی باید پرداخت شود.

ایوان تخت مرمر

بازدید از ایوان تخت مرمر یک تجربه یکتا و جذاب است، که به شما امکان می‌دهد با قدم زدن در فضای این بنای عظیم و مجلل زمان خود را به این دوران بازگردانید. البته برای ورود به این بنا باید هزینه‌ای پرداخت کنید. همچنین، تخت مرمری که در ایوان وجود دارد، با استفاده از سنگ‌های مرغوب و زیبا، به عنوان یک آثار هنری بی‌نظیر شناخته می‌شود. تزئینات آن شامل باخترکاری، سنگ‌تراشی، منبت‌کاری و آینه کاری می‌شود. از این رو، ایوان تخت مرمر به یک نمونه استثنایی از معماری سنتی و هنر ساخت بناها تبدیل شده است.

خلوت کریمخانی

خلوت کریمخانی در کاخ گلستان تهران قرار دارد و از بناهای سرپوشیده کاخ گلستان است. بازدید از خلوت کریمخانی برای عموم گردشگران رایگان می‌باشد. این بنا در قسمت شمال غربی کاخ گلستان قرار دارد و دارای یک ایوان و ستون است. خلوت کریمخانی به دلیل جایگاه تاریخی و مهمی به دلیل قرارگیری سنگ قبر ناصرالدین شاه و تخت مرمرین فتحعلی شاه، بسیار ارزشمند است.

تالار آیینه کاخ گلستان تهران

تالار آینه، محبوبیت خود را به تصویر نقاشی کمال‌الملک و تلاش پنج ساله او و ناصرالدین شاه برای تکمیل آن بدهکار است. جالب است بدانیم که این نقاشی وسعت تالار را بسیار بزرگ‌تر به نظر می‌رساند و این نشان از ظرافت و هنر نقاشی است که در افزایش عظمت تالار نقش داشته است.

تالار سلام

تالار سلام نامی است که برای این فضا انتخاب شده است، به دلیل اینکه در اینجا مراسم سلام برگزار می‌شد. همچنین، به دلیل تاج‌گذاری شاهان پهلوی در اینجا، این مکان به عنوان تالار تاج‌گذاری نیز شناخته می‌شود. ساخت و تکمیل تالار سلام و بخش‌های دیگر موزه در سال ۱۲۹۳ هجری قمری به پایان رسید و نصب تابلوها و دکوراسیون در سال ۱۲۹۶ هجری قمری تکمیل شد. ناصرالدین‌شاه نیز در طراحی ترتیب موزه مشارکت داشته است و موزه گلستان به عنوان اولین موزه ایران در کاخ گلستان شکل گرفته است.

کاخ ابیض

زمانی که سلطان عبدالحمید، پادشاه عثمانی، تعدادی اثاثیه گران‌قیمت مانند مبل‌های استیل لوئی شانزدهم، دو قطعه آینه، پرده‌های مخملی، مجسمه‌های برنزی و چند فرش دست‌بافت ترکیه را برای ناصرالدین شاه به ایران فرستاد؛ همه کاخ‌های پادشاه در اوج زیبایی و شکوه بودند و به این وسایل نیازی نداشتند؛ از همین رو شخص ناصرالدین شاه کاخ جدیدی را در گوشه جنوب غربی محوطه گلستان طراحی می‌کند تا این وسایل در آن قرار داده شوند. پس از ساخت این کاخ، او دستور می‌دهد که به تقلید از معماری اروپایی، آن را رنگ سفید بزنند و برای پله‌ها از مرمر سفید استفاده کنند. به همین دلیل، بنای جدید گلستان به کاخ ابیض معروف شد.

در ادامه با چیدن وسایل پادشاه عثمانی، این تالار باشکوه را تالار عبدالحمید نامیدند. کاخ ابیض به‌عنوان محل کار صدر اعظم و نخست وزیر دولت‌های بعدی و جلسات هیئت دولت به کار می‌رفت، تا اینکه در سال ۱۳۳۲ به هنرهای زیبا و پس از آن به محل نمایشگاه‌های موقت اختصاص یافت. در نهایت نیز در سال ۱۳۴۷ به موزه مردم‌شناسی تبدیل شد که علاوه بر پوشش مردان و زنان قاجار، پوشاک مناطق مختلف ایران را نیز به نمایش گذاشته است. این موزه از غنی‌ترین و قدیمی‌ترین موزه‌های مردم‌شناسی ایران به حساب می‌آید.

کتابخانه کاخ گلستان تهران

کتابخانه کاخ گلستان تهران در خود بیش از 7000 کتاب فرهنگی، تاریخی و چاپ سنگی دارد. 2500 کتاب از این مجموعه کتاب‌های تاریخی هستند. همچنین در کتابخانه چاپی می‌توانید کتاب‌های فرهنگی مشهوری مانند "هزار و یک شب"، "مرقع گلشن" و کتاب‌های دوره فتحعلی شاه و نسخه شاهنامه بایسنقری را پیدا کنید. همچنین کتاب "طوفان البکاء"، که یکی از قدیمی‌ترین کتاب‌های دوره قاجار است، نیز در این کتابخانه موجود است. استفاده از کتابخانه کاخ گلستان تهران مختص دانشجویان، استادان، نویسندگان و محققان با ارائه معرفی‌نامه است.

دسترسی به کاخ گلستان تهران

کاخ گلستان یکی از جاهای دیدنی محبوب در شهر تهران است که در خیابان 15 خرداد واقع شده است و میدان ارگ را تزئین می کند. این مجموعه تاریخی، دارای بناهای مختلفی است که هرکدام ارزش و تاریخچه ای خاص دارند.

برای دسترسی به کاخ گلستان تهران، شما می‌توانید از راه‌های نقلیه مختلف مانند اتوبوس، مترو، تاکسی یا خودرو شخصی استفاده کنید. شما به تاکسی‌ها در همه‌ی نقاط شهر دسترسی دارید و به وسیله آن‌ها می‌توانید به محل مورد نظر بروید. در صورت استفاده از مترو، خط مترو شماره 1 (خط قرمز) را تا ایستگاه حافظیه سوار شوید و سپس با پیاده‌روی تا کاخ گلستان ادامه دهید.

در صورتی که از وسیله نقلیه عمومی از جمله اتوبوس استفاده می‌کنید، می‌توانید از خطوط اتوبوس 15 و 316 استفاده کنید که به میدان ارگ می‌رسند. سپس می‌توانید از میدان ارگ، با پیاده روی تا کاخ گلستان برسید.

به علاوه، شما می‌توانید از خودروی شخصی خود استفاده کنید. برای رسیدن به کاخ گلستان، می‌توانید از مسیر‌های دسترسی آسان مانند خیابان 15 خرداد استفاده کنید. 

از آنجا که کاخ گلستان در مرکز شهر قرار دارد، دسترسی به آن به سادگی امکان پذیر است و شما می‌توانید با انتخاب راه دسترسی مطلوب خود به این مکان سفر کنید.

ساعت بازدید

کاخ گلستان تهران در فصول مختلف سال ساعت بازدید متفاوتی دارد. در فصل‌های بهار و تابستان، کاخ از ساعت 9:30 صبح تا حدود ساعت 18:30 باز است. اما در فصل‌های پاییز و زمستان، بازدید از کاخ از ساعت 9 صبح تا 18:30 امکان پذیر است. در روز 13 فروردین عید و در روزهای تعطیل رسمی نیز، کاخ تعطیل است.

ورودی کاخ گلستان برای گردشگران ایرانی و خارجی هزینه‌های متفاوتی دارد. همچنین هزینه بازدید از بخش‌های مختلف کاخ در موقع ورود محاسبه و پرداخت می‌شود. شما می‌توانید بخش مورد نظر خود را انتخاب کنید و هزینه آن را پرداخت کنید. با پرداخت هزینه، بلیط ویژه بخش مورد نظر به شما داده می‌شود که با تحویل آن در درب ورودی بخش، می‌توانید از آن بازدید کنید. خوب است بدانید که بازدید از خلوت کریمخانی، تالار برلیان و تالار ظروف برای عموم افراد رایگان است و نیازی به پرداخت هزینه ورودی ندارد. 

کلام پایانی

در این مقاله به معرفی کاخ گلستان تهران و بخش‌های مختلف آن پرداختیم. آرندتور تورهای یک روزه بازدید از کاخ گلستان تهران برای شما تهیه کرده است. کافی است به وبسایت ما مراجعه کنید و تورها را رزرو کنید.