بازدید از موزه های تهران در گشتی یک روزه
هنگامی که عبارت موزه های تهران را شنیدید بدانید با سفری خیالانگیز مواجه خواهید شد. در تهران باغ موزهها و کاخ موزهها از شکوه بینظیری برخوردارند. همچنین موزههای هنری و تاریخی و خانههای زیبایی که به موزههای دلانگیز تهران تبدیل شدهاند. برای شناخت بیشتر موزه های تهران تعدادی از آنها را با هم مرور میکنیم تا شاید در همین مقاله سفر کوچک خیالانگیزی به آن همه زیبایی در تور یک روزه داشته باشیم.
بهترین موزه های تهران کدامند؟
از زمان تأسیس تهران به عنوان پایتخت توسط آقامحمدخان قاجار، تهران از یک شهر کوچک به یک کلانشهر بزرگ تبدیل شده است. جاذبههای گردشگری، تاریخی و طبیعی این ابرشهر توجه گردشگران داخلی و خارجی بسیاری را به سوی خود جلب میکند. از میان این جاذبهها، موزهها اهمیت فراوانی دارند چرا که مکانی برای پیوند ما به گذشته هستند. بزرگترین موزهها مانند موزه های تهران در شهرهای بزرگ سراسر جهان واقع شدهاند.
1. کاخ موزه گلستان
در میدان ارگ واقع در خیابان پانزده خرداد تهران کاخی با قدمت بیش از ۲۰۰ سال وجود دارد. یکی از زیباترین کاخ موزه های تهران، باغ و کاخ موزه مجلل گلستان است که در زمان سلسله صفوی در تهران با دیوارهای تاریخی ساخته و سپس در زمان قاجاریان به عنوان اقامتگاه سلطنتی خاندان حاکم قاجار انتخاب شد.
این کاخ موزه زیبا نمونهای از زیبایی معماری و طراحی دکوراسیون داخلی دوران قاجار، با نقوش و سبکهای اروپایی در هنرهای ایرانی است. از بخشهای مختلف کاخ موزه گلستان میتوان به تالار سلام، ایوان تخت مرمر، تالار آینه، عمارت شمسالعماره، خلوت کریمخانی، کاخ اختصاصی، تالار الماس، تالار برلیان، موزه مردمشناسی و... اشاره کرد که هر کدام دارای آثار فاخری هستند.
شما میتوانید همه روزه، در شش ماه اول سال از ساعت ۹ صبح الی ۱۸:۳۰ عصر و در شش ماه دوم سال از ساعت ۹ صبح الی ۱۷ عصر از این کاخ موزه زیبا دیدن کنید.
2. کاخ موزه نیاوران
کاخ نیاوران هم یکی دیگر از زیباترین باغها و کاخ موزه های تهران است که متعلق به دوران قاجار و پهلوی در شمال تهران قرار دارد. مجموعه نیاوران در ابتدا با هدف پذیرایی از میهمانان سلطنتی و عالیرتبه طراحی شد، اما در نهایت پس از ساخت به محل اقامت خانواده پهلوی اختصاص یافت.
این کاخ دارای دو طبقه اصلی و نیمطبقه در وسط آنها به سبک مدرن است. موزه کاخ نیاوران برای اولین بار در سال ۱۳۶۵ افتتاح شد و علاوه بر بنای یادبود قدیمی، آثار هنرمندان معاصر ایران و سراسر جهان در آنجا نگهداری میشود. تزئینات مختلف، نقاشیها، فرشهای ارزشمند و هدایای بیشماری از کشورهای مختلف در کاخ نیاوران وجود دارد.
در حال حاضر، منطقه کاخ شامل کاخ اختصاصی نیاوران، موزه منسوجات و لباس سلطنتی، کاخ صاحبقرانیه و موزه حوضخان، کاخ احمدشاهی، موزه جهاننما، کتابخانه انحصاری، موزه اتومبیلهای منحصر به فرد، مدرسه اختصاصی، کتیبهها و باغ است. از جالبترین بخشهای این موزه، سینمای اختصاصی روباز، آسانسور و حمامهای اختصاصی هر اتاق است.
کاخ موزه نیاوران همه روزه به جز ایام تعطیل باز است. شما میتوانید در نیمه اول سال از ساعت ۹ صبح الی ۱۹ عصر و در نیمه دوم سال از ساعت ۸ صبح الی ۱۷ عصر در میدان نیاوران تهران به دیدن آن بروید.
3. کاخ موزه سعدآباد
مجموعه کاخ سعدآباد با وسعت ۱۱۰ هکتار از خوش آب و هواترین موزه های تهران با طراوت کوهپایههای توچال و دربند در شمال شهر و منطقه زعفرانیه قرار دارد. مجموعه سعدآباد که در دوره قاجار نیز بناهایی در آن ساخته شده بود، در دوره حکومت رضاخان به اقامتگاه تابستانی وی تبدیل شد.
در دوران پهلوی ۱۸ کاخ کوچک و بزرگ در سعدآباد ساخته شد. یکی از بناهای باشکوه سعدآباد موزه هنر است که به عنوان دربار سلطنتی مورد استفاده قرار میگرفت. این عمارت با سنگهای مرمر سیاه تزئین شده است و به همین دلیل "کاخ سیاه" نامیده میشود.
در مجموعه سعدآباد میتوانید از کاخ موزه ملت، موزه آب، موزه پوشاک سلطنتی، موزه استاد حسین بهزاد، موزه آشپزخانه سلطنتی، موزه برادران امیدوار، موزه استاد فرشچیان، کاخ موزه سبز، موزه هنر ملل، موزه هنرهای زیبا، موزه سلاحهای درباری و موزه خط و کتابت میرعماد دیدن کنید.
گردشگران میتوانند همه روزه از ساعت ۸:۳۰ صبح تا 5 عصر از کاخ سعد آباد دیدن کنند.
4. باغ موزه نگارستان
در میدان بهارستان یکی از باغهای تماشایی پایتخت و یکی از موزه های تهران یعنی باغ موزه نگارستان قرار دارد که قدمت آن به عصر قاجار میرسد. موزه کمالالملک، جهانگیر ارجمند، محمود روحالامینی، ملکالشعرای بهار، نقاشیهای علی اسفرجانی، فرشها و نقرههای قلمزنی اهدایی غلامعلی ملول، اتاق کاشیها، دیوارنگاره صف سلام فتحعلی شاه، یادبود حافظیه شیراز و سردیس فردوسی دیدنیهای نگارستان هستند.
برای دیدن مجموعه موزههای باغ موزه نگارستان میتوانید همهروزه به غیر دوشنبهها از ساعت ۹ صبح تا 6 عصر و محوطه باغ همهروزه از ساعت ۹ صبح تا 8 شب برنامهریزی کنید.
5. باغ موزه هنر ایرانی
باغ موزه هنر ایرانی یا باغ سپهبد، در منطقه الهیه با مساحت کمتر از یک هکتار در سال ۱۳۱۰ و در دوران رضاخان ساخته شد. این موزه در واقع یک باغ ویلای شخصی بود که به همسر سپهبد امیراحمدی تعلق داشت. بعدها این باغ به خانه سینما تعلق گرفت و در زمستان سال ۱۳۸۶ به باغ موزه هنر ایران تبدیل شد.
در این باغ ماکتهای بناهای تاریخی ایران مانند هشت بهشت، چهل ستون، گنبد غبوس، شمسالعماره، سی و سه پل اصفهان، ساختمان باغ فین کاشان، برج آزادی که برای جشنهای ۲۵۰۰ ساله ساخته شدند به نمایش گذاشته شده است. برخی دستسازههای هنری هنرمندان معاصر کشور نیز در نگارخانه باغ موزه هنر ایرانی نگهداری میشوند.
از این باغ موزه زیبا میتوانید همه روزه به جز ایام سوگواری از ساعت ۸ صبح تا 3 بعد از ظهر دیدن کنید.
6. باغ موزه قصر
باغ موزه قصر با نام قدیمی قصر قاجار، در زمان رضاشاه پهلوی خراب شد و زندان جایگزین آن شد. زندان مارکوف بخشی از باغ موزه قصر است که پس از کودتای ۱۲۹۹ ساخته شد. این معمار روسی قصر قاجار را برای این کار انتخاب کرد و در سال ۱۳۰۸ شمسی این مکان شد زندان قصر!
در نهایت اما باغ موزه قصر در سال ۱۳۹۱ شمسی به عنوان یک موزه افتتاح شد. امروزه شما میتوانید در میدان پلیس تهران همه روزه از ساعت ۱۴ تا ۲۱ شب از این موزه عجیب دیدن کنید.
7. باغ موزه گیاهشناسی ملی ایران
در غرب تهران در نزدیکی دریاچه چیتگر باغ گیاهشناسی ملی ایران قرار دارد که تأسیس آن به سال ۱۳۴۷ برمیگردد. این باغ موزه با ۱۴۵ هکتار عرض شامل سههزار گونه از گیاهان است. علاوه بر این، این موزه منحصر به فرد در میان موزه های تهران حافظ گونههایی است که در معرض خطر انقراض قرار دارند. از این رو، به عنوان یک بانک ژن غنی، منابع این گیاهان را حفظ میکند.
باغ موزه گیاهشناسی ملی ایران میتواند همه روزه از ساعت ۹ صبح تا 7:30 عصر پذیرای شما باشد.
8. باغ موزه فردوس
باغ فردوس که با نام باغ موزه فردوس، باغ معیری و موزه سینما نیز شناخته میشود، یکی از تماشاییترین باغ موزه های تهران است که در محله خوش آبوهوای باغ فردوس در خیابان ولیعصر قرار دارد.
باغ فردوس توسط یکی از درباریان قاجار در زمان محمد شاه احداث شد. در طول زمان کاربریهای متفاوتی به خود گرفت و از وسعت آن نیز کم شد. این باغ در حال حاضر به موزه سینمای ایران تبدیل شده است و با برخورداری از امکانات متنوع همچون سالنهای سینمایی و کافه، از پاتوقهای بازیگران و هنرمندان محسوب میشود.
باغ موزه فردوس تهران شنبه تا چهارشنبه از ساعت 7:30 صبح تا 4 بعد از ظهر و پنجشنبه: 7:30 صبح تا 1 بعد از ظهر پذیرای شماست.
9. باغ موزه مینیاتور
در بزرگراه امام علی نبش خیابان جانبازان غربی یکی دیگر از باغ موزه های تهران قرار دارد. این باغ با الهام از طرح باغ اصیل ایرانی احداث و در آن و به مسائل زیستمحیطی توجه شده است. در کنار گردش در باغ مینیاتور میتوان از ماکتهای مینیاتوری زیبا از آثار جهانی ایران همچون تخت جمشید، چغازنبیل و کتیبه بیستون، که از شاخصترین بناهای باستانی ایران هستند دیدن کرد. ساعت کاری باغ موزه مینیاتور همهروزه از ساعت 8 صبح تا 8 شب است.
10. موزه ایران باستان
موزه ملی یا موزه ایران باستان هم یکی دیگر از موزه های تهران است که حامل بخش مهمی از فرهنگ و تمدن ایرانی است. آثاری از دوران هخامنشی در آن وجود دارد. در واقع آثار و اشیای موجود در موزه به دو دسته ایران باستان و دوران اسلامی تقسیم میشود. موزه ملی در سال ۱۳۱۶ افتتاح و معماریش با الهام از بنای طاق کسری، طراحی شد.
در سنت موزه ایران، این موزه مادر ایران محسوب می شود. این مجموعه شامل سرامیک، سفال، پیکره های سنگی و کنده کاری است که بیشتر از کاوشهای تخت جمشید، اسماعیل آباد (نزدیک قزوین)، شوش، ری و تورنگ تپه گرفته شده است.
در خیابان سیتیر تهران، همه روزه به جز ایام تعطیل، در نیمه نخست سال از ساعت ۹ تا 7 عصر و نیمه دوم سال از ۹ تا ۵ عصر میتوان به بازدید این موزه گرانبها شتافت.
11. موزه آبگینه
در خیابان سی تیر تهران، یک ساختمان قدیمی زیبای ۹۰ ساله متعلق به دوران قاجار وجود دارد که در واقع یکی از موزه های تهران است. موزه ظروف شیشهای و سرامیک ایران یا موزه آبگینه، یکی از مجموعههای بینظیر هنرهای شیشه ای در ایران است.
این موزه از پربازدیدترین موزه های تهران است که به طور تخصصی اشیایی از جنس شیشه و سفال را به نمایش میگذارد. این ساختمان دو طبقه دارای معماری منحصر به فرد ایرانی-اروپایی با یک پله چوبی به سبک روسی است. مکان این موزه متعلق به قوامالسلطنه، وزیر امور خارجه احمدشاه قاجار بوده است.
آثار داخل موزه آبگینه دارای تالارهای مختلفی چون تالارهای بلور، مینا، سمعی و بصری در طبقه همکف؛ و تالارهای صدف با انواع سفالهای قرن سوم و چهارم نیشابور، زرین با ظروفی زرینفام از دوران سلجوقی و لاجورد با اشیایی لعابی از دوران ایلخانی است؛ و کتابخانهای که ۴ هزار جلد کتاب دارد.
گردشگران برای بازدید از موزه آبگینه میتوانند در دو ماه بهار و تابستان از ۹ صبح تا ۷ عصر و در نیمه دوم سال از ۸ صبح تا ۵ عصر به آن سر بزنند.
12. موزه جواهرات ملی
در میان موزه های تهران موزه جواهرات ملی برای بیشتر افراد جذاب و جالب خواهد بود. چرا که خزانه بانک مرکزی هم به شمار میرود. مکان آن در ساختمان بانک مرکزی در خیابان فردوسی تهران قرار دارد. موزه جواهرات ملی از درجه امنیتی بالاتری برخوردار است و به سادگی سایر موزه های تهران نمیتوان از آن بازدید کرد.
جواهرات مهمی از دوران نادرشاه افشار و پس از آن در این موزه نگهداری میشوند. در دوران رضاشاه، جواهرات موزه به عنوان پشتوانهای برای اسکناس قرار گرفتند. این موزه بیشک یکی از منحصر به فردترین و گرانترین مجموعهها در جهان و همینطور موزه های تهران است و اگر به آن سر میزنید باید حواستان را جمع کنید که نکات امنیتی را که به شما آموزش میدهند خوب رعایت نمایید.
بازدید موزه برای افراد زیر ۱۲ سال ممنوع است. افراد دیگر میتوانند از موزه جواهرات ملی از ساعت ۲ تا ۵ بعدازظهر به جز روزهای چهارشنبه، پنجشنبه و جمعه دیدن کنند.
13. موزه هنرهای معاصر
در ضلع غربی پارک لاله تهران، فرح پهلوی این موزه را در سال ۱۳۵۶ بنا کرد. موزه هنرهای معاصر تهران از دیدنیترین موزه های تهران است و گردشگران از دیدن آثار هنرمندانی مانند پیکاسو، رنوار، ماگریت، پولاک و… لذت میبرند. نقشه و طراحی بنای این موزه با الهام از معماری سنتی ایرانی و با تلفیق عناصر معماری ایرانی با اصول و عناصر مدرن صورت گرفته است.
این مجموعه بیش از سههزار اثر دارد که شامل نقاشیها، چاپها، مجسمههای اروپایی و آمریکایی قرن ۱۹ و ۲۰ است. به طور دورهای آثار هنرمندان مدرن و معاصر ایرانی نیز به نمایش گذاشته میشوند. برآوردها حاکی از آن است که ارزش آثار این گنجینه، چیزی در حدود ۱۰ میلیارد دلار خواهد بود.
موزه هنرهای معاصر تهران دارای کتابخانه و بخشهای جنبی مانند سینماتک، کتابفروشی تخصصی و رستوران نیز هست. به جز روزهای جمعه، از ۹ صبح تا ۶ عصر میتوانید از موزه هنرهای معاصر تهران بازدید کنید و از آن لذت ببرید.
14. خانه موزه مقدم
موزه مقدم یک خانه تاریخی و گرانقیمت مربوط به دوران قاجار در میان موزه های تهران است. این موزه در سال ۱۳۸۸ بعد از بازسازی و مرمت به روی عموم باز شد. خانه موزه مقدم دارای محیطی آرام با اشیای پر زرق و برق، یک باغ کوچک و زیبا با چندین حوض فیروزهای و درختان رنگارنگ مانند انار و سرو است و کافهای دنج در آن!
در موزه مقدم بازدیدکنندگان میتوانند بسیاری از اقلام مانند سنگهای قیمتی، پارچه، نقاشی، مبلمان و اشیای ماقبل تاریخ و کاشیکاریهای مختلف ایرانی را در قسمتهای مختلف پیدا کنند. گردشگران میتوانند در خیابان امام خمینی تهران همه روزه به جز روزهای دوشنبه از ساعت ۹ صبح تا ۵ عصر از باغ موزه مقدم دیدن کنند.
15. موزه تماشاگه زمان
با دیدن موزه تماشاگه زمان یا موزه ساعت ایران، هم عمارتی زیبا و اعیانی با نمای آبی و گچبریهای گیرا در اتاق اصفهانیها را بازدید میکنید و هم ساعتهای عجیب و خارقالعادهای را میبینید. این ساعتها از قرن 14 شروع میشوند و تا به دوران حال میرسند. بعضی از مشاهیر کشور نیز ساعتهای خود را که از برندهای معروف دنیا بوده به موزه زمان اهدا کردهاند و میتوانید در اتاق مشاهیر آنها را ببینید.
موزه زمان در خیابان زعفرانیه تهران همه روزه به غیر از جمعه ها و ایام تعطیل از ساعت 9 صبح تا 4 بعد از ظهر برای بازدید عموم باز است.
16. موزه فرش
در تقاطع خیابان کارگر شمالی و خیابان دکتر فاطمی رنگارنگترین موزه در میان موزه های تهران یعنی موزه فرش قرار دارد. این موزه با مساحت حدود ۱۲ هزار مترمربع در بهمن ۱۳۵۶ افتتاح شد و در طبقات مختلف آن، انواع قالیهای دستبافت، گلیم و فرش در معرض نمایش قرار گرفت. همچنین ابزارهای مختلف بافندگی، مواد رنگی و نخ های طبیعی فرش نیز در آن به نمایش گذاشته شده است.
ساختمان موزه فرش که از دیدنیترین موزه های تهران به شمار میرود از نمای بیرون شبیه دار قالی است. در طبقه همکف این موزه حدود ۱۵۰ قطعه فرش از قرن نهم هجری تا دوره معاصر قرار دارند. در طبقه دیگر موزه هم نمایشگاههای فصلی برگزار میشود.
برای بازدید از موزه فرش میتوانید از ساعت ۹ صبح تا ۶ عصر به آنجا مراجعه کنید.
17. موزه رضا عباسی
رضا عباسی کاشانی از نقاشان معروف ایران به شمار میرود که در زمان صفویان شهرت داشته است. این موزه هم به یاد او نامگذاری شده است. برخی از اشیا و آثاری که در موزه وجود دارد به حوالی پیش از قرن ۱۳ هجری میرسد. سه تالار در موزه رضا عباسی به نامهای تالار پیش از اسلام، تالار هنرهای اسلامی و تالار نگارگری و خوشنویسی وجود دارد.
این موزه کتابخانهای هم دارد که در آن بیش از ۱۰ هزار جلد کتاب به زبانهای مختلف انگلیسی، فرانسوی و آلمانی موجود است. برای بازدید از موزه رضا عباسی در خیابان شریعتی، از ۹ صبح تا ۷ عصر به آن سر بزنید.
18. موزه موسیقی
موزه موسیقی از موزه های تهران است که در خیابان شهید دربندری تجریش، در منزلی قدیمی قرار گرفته و در سال ۱۳۸۸ به موزه موسیقی تبدیل شده است. در سه طبقه آن میتوان شاهد سالن نمایش سازها، گنجینه موزه، آرشیو صوتی و تصویری، کتابخانه تخصصی، انبار نگهداری سازها و کارگاه نمایش مراحل ساخت ساز بود.
در موزه موسیقی، ساز برخی از بزرگان موسیقی ایران مانند مجید کیانی نوازنده سنتور دیده میشود. در بخش آرشیو صوتی و تصویری موزه هم میتوان شاهد آثار صوتی ایران در مجموعهای بود که به این موزه تقدیم شده است. هر روز هفته به جز شنبهها میتوانید برای بازدید از موزه موسیقی در نیمه اول سال از ساعت ۱۰ صبح تا ۶ عصر و در نیمه دوم سال از ساعت ۱۰ صبح تا ۵ عصر برنامهریزی کنید.
19. موزه ملی ملک
یکی از موزه های تهران موزه ملی ملک است که با همت فردی خیر به نام حاج حسینآقا ملک راهاندازی شده است. البته تا قبل از سال ۷۵ این موزه در خانه حاجآقا ملک که در بازار تهران قرار دارد برپا بود. امروزه این موزه در خیابان باغ ملی است.
در موزه ملی ملک مجموعهای ارزشمند از سکههای ادوار مختلف تاریخی و اسلامی و آثار هنری همچون تابلوهای نفیس نقاشی، اشیای لاکی، تمبر، فرش و آثار خوشنویسی در معرض نمایش قرار داده شده است. کتابخانه که در طبقه بالاست، یکی از ۶ گنجینه بزرگ نسخ خطی ایران به شمار میرود که در آن ۱۹ هزار عنوان نسخه خطی نادر و نفیس نگهداری میشود.
این موزه همچنین دارای حدود ۱۰۰هزار کتاب چاپی، ۳,۵۶۸ کتاب چاپ سنگی، ۵۴۸ عنوان نشریه ادواری در ۶ هزار جلد است. بخش قابلتوجهی از کتابهای چاپی متعلق به پیش از سال ۱۳۲۰ خورشیدی هستند و در زمره نخستین کتابهای چاپی ایران قرار میگیرند.
ساعت کاری کتابخانه و موزه ملی ملک همهروزه بهغیر از جمعهها و روزهای تعطیل رسمی از ساعت ۹ صبح تا ١۶:۵۰ است.
20. موزه خودروهای کلاسیک تهران
تنها موزه علاقهمندان به اتومبیل و از پربازدیدترین موزه های تهران، موزه خودروهای کلاسیک است. موزه خودرو در سال 82 شروع به کار کرد. هماکنون در این موزه 45 اتومبیل کلاسیک و 2 کالسکه وجود دارد. اتومبیلهای موجود در این موزه، فراری، لامبورگینی، کادیلاک، بنز، بنتلی و غیره است که هیچکدام از این برندها دیگر تولید نمیشوند. برای دیدن این خودروهای کلاسیک میتوانید بین 8 صبح تا 8 شب در جاده مخصوص کرج برنامهریزی کنید.
بیشتر بخوانید: مهمترین جاذبه های گردشگری تهران {۲۰ جای دیدنی}
نتیجهگیری
موزه های تهران نشان از اصالت دیرین آن دارند و در گشتی یک روزه میتوان یک یا گاهی دو موزه را انتخاب کرد و از تماشای شکوه و زیباییشان لذت برد. هر آنچه در موزه های تهران وجود دارد نشان از تاریخ، فرهنگ، آداب و رسوم گذشتگان است و بازدید از آنها اهمیت زیادی دارد. در این مقاله با 20 موزه آشنا شدیم و سفر رویایی کوچکی به این موزههای زیبا داشتیم.