صنایع دستی و سوغات قشم چیست؟
وقتی صحبت از سوغات قشم می‌شود اولین چیزی که به یادتان می‌آید کدام است؟ خوراکی‌ها و ادویه‌جات جزیره یا البسه و صدف‌های تزیینی؟ اگر پیش‌ازاین به قشم سفر کرده باشید مطمئناً با تنوع سوغات قشم مواجه شده‌اید. از دوخت‌های سنتی رنگارنگ و حصیربافی گرفته تا انواع و اقسام نان محلی خوشمزه یا خرماهای بی‌نظیر.
بسیاری از ما وقتی به‌جایی سفر می‌کنیم نماد و ره‌آوردی از آن منطقه را به رسم یادبود تهیه می‌کنیم تا به‌عنوان نمودی از خاطرات فراموش‌نشدنی سفر آن را به همراه داشته باشیم یا به دوستانمان هدیه بدهیم. جزیره قشم نیز نه‌تنها از این قاعده مستثنا نیست بلکه فراوانی صنایع‌دستی و سوغاتی‌های بندری آن هر گردشگر و مسافر خوش‌ذوقی را به خرید وسوسه می‌کند.
قشم نه‌تنها مکانی شگفت‌انگیز برای کاوش در طبیعت دست‌نخورده است بلکه زادگاه انواع مختلفی از صنایع‌دستی و خوراکی‌های محلی خوشمزه است که در زمان سفر به این جزیره شگفت‌انگیز می‌توانید به یادگار و یا برای سوغاتی دادن آن‌ها را تهیه کنید.
اگر تابه‌حال به قشم نرفته‌اید و قصد سفر به آن را دارید یا دوست دارید راجع به صنایع‌دستی و سوغات قشم، این جزیره دیدنی بیشتر بدانید در وبلاگ آرند تور امروز قصد داریم شما را با بهترین صنایع‌دستی و سوغات قشم آشنا کنیم، همراه ما باشید.
صنایع‌دستی قشم
صنایع دستی قشم ترکیبی است از دست‌سازهای دریایی، پارچه‌ها و لباس‌های محلی که در ادامه به آن‌ها می‌پردازیم.
صنایع‌دستی دریایی
از رایج‌ترین و پرطرفدارترین صنایع‌دستی نواحی خلیجی، دست سازه‌های دریایی است. زیورآلات و وسایل تزیینی که از صدف، گوش‌ماهی و بقایای موجودات آبزی خلیج‌فارس تولید می‌شوند.
این محصولات به شکل گردنبند، دستبند، تابلو و سایر فرم‌های خلاق دست‌ساز تهیه و عرضه می‌شوند. خرید صنایع‌دستی دریایی سوغات قشم گزینه ساده، مقرون‌به‌صرفه و راحتی است که علاوه بر زیبایی باعث حمایت از کسب‌وکارهای کوچک هم می‌شود.
لباس محلی
لباس‌های محلی همیشه از جذاب‌ترین نمودهای فرهنگی یک منطقه هستند. لباس محلی قشمی پر از طرح و رنگ و چشم‌نواز است. تا حدودی پوشاک سنتی قشم شبیه به البسه هندی، عربی و آفریقایی هم است.
به‌طورکلی پوشش محلی مردان قشمی شامل دشداشه بلند و سفید رنگ است که دو مدل خلیجی و عراقی دارد. بر روی دشداشه، بشت یا خاچیه پوشیده می‌شود و مردان بر روی سر خود چفیه یا کوفیه می‌بندند.
بالاپوش لباس محلی زنانه قشمی، کِندور یا کندوره نامیده می‌شود که با شلوارهای سوزن‌دوزی شده و شالی به نام لِیسو ست می‌شود البته لباس مخصوص مراسم‌ها مانند عروسی‌ها تفاوت‌هایی دارد. پوشاک محلی زنانه مردانه و بچگانه به‌عنوان سوغات قشم همیشه گزینه بسیار مطلوب و جالبی است.
پارچه‌های سنتی
دوخت‌های سنتی روی منسوجات از حرفه‌ها و هنرهای سنتی و بومی بی‌نظیر است. گلابتون‌دوزی، خوس‌دوزی، بادله‌دوزی و زری‌دوزی از مهم‌ترین صنایع‌دستی جزیره قشم است که در واقع منحصر به استان هرمزگان است و مشابه آن‌ها در مناطق دیگر کشور یافت نمی‌شود.
گلابتون‌دوزی از مهارت‌هایی است که زنان جزیره قشم در آن تخصص دارند. گلابتون دوزی شامل دوخت طرح‌های رنگارنگ روی پارچه، گاهی به‌عنوان گلدوزی، تکه‌دوزی، پولک‌دوزی یا حاشیه‌دوزی دست‌دوز می‌شود. این طرح‌ها اغلب تصاویری از گل‌ها یا زندگی دریایی محلی مانند لاک‌پشت‌ها و ستاره‌های دریایی را نشان می‌دهند.
پروژه گلابتون‌دوزی از سال ۱۳۸۱ توسط عده‌ای از خانم‌های پیش‌قدم در این عرصه از شیب دراز و برکه خلف آغاز شد و با تلاش زیاد آن‌ها رونق یافت. امروزه به همت این خانم‌ها، زنان زیادی در قشم مغازه‌های گلابتون دوزی را اداره می‌کنند.
پیشنهاد می‌کنیم حتماً از گلابتون‌دوزی‌های زیبا به‌عنوان سوغات قشم دیدن کنید چون بدون شک عاشق آن‌ها خواهید شد و در خرید آن‌ها تعلیل نخواهید کرد.
برقع
برقع قشمی از دیگر سوغات قشم است که حتماً در بازدیدتان از قشم آن را خواهید دید. برقع نقابی جذاب، زیبا و عجیب است که عمدتاً در رنگ‌های، قرمز و سبز و مشکی قابل‌مشاهده است و از بالای ابرو تا زیر بینی را تحت پوشش قرار می‌دهد و ازآنجایی‌که جزئی از پوشش سنتی زنان قشم بوده برای سوغاتی بسیار جذاب است.
حصیر و سبد
علت وجود نخلستان‌های کوچک و بزرگ در قشم حصیربافی یا بافت بوریا و سبدبافی از صنایع‌دستی رایج منطقه است که از مهم‌ترین سوغات قشم نیز به شمار می‌رود؛ که توسط کارگاه‌ها و افراد زیادی در جزیره تولید و به گردشگران عرضه می‌شود.
سوند
سوندبافی از صنایع‌دستی جزیره قشم، است. سوند نوعی حصیر است که از شاخه‌های برگ‌دار درخت خرما ساخته می‌شود و یکی از کاربردهایش استفاده به‌عنوان کف‌پوش است. سوند ها بر اساس کاربردشان انواع و اقسام مختلف داشته و در ابعاد و اندازه‌های متفاوتی عرضه می‌شوند که این صنایع‌دستی پرزحمت هم از دیگر سوغات قشم است.
کپکاپ
کپکاپ نوعی پاپوش شبیه به صندل و از جنس چوب است که در آب‌وهوای گرم و سوزان جزیره، ماهیگیران و بومیان برای محافظت از پاهایشان در برابر گرما می‌پوشیدند. امروزه کپکوسازی از رونق افتاده اما به‌عنوان صنایع‌دستی چوبی جذاب، مناسب خرید به‌عنوان سوغات قشم است.
عود
عود یا بربط سازی از هنرهای اصیل، بومی، فرهنگی و هنری جزیره قشم است. از قدیم کارگاه‌های عود سازی در قشم وجود داشته البته تعداد آن‌ها رو به کاهش است؛ اما هنوز هم سازندگان و نوازندگان مطرح عود در قشم هستند و این ساز به‌عنوان سوغات قشم شناخته می‌شود.
بیشتر بخوانید: جزیره هندورابی، سرزمین ناشناخته‌ها، کجاست؟
سوغات خوراکی قشم
نان محلی
نان‌های محلی قشم بسیار معروف‌اند و حدود ۲۰ نوع نان مختلف با سس‌ها و ادویه‌های متفاوت در گوشه‌کنار جزیره یافت می‌شود. به‌خصوص نان‌های دست‌پخت خانم‌های محلی که بسیار خوشمزه هستند برای صبحانه و عصرانه بسیار محبوب‌اند ما این نان‌ها را از مغازه‌ها مانند «نان سنتی تمشی» هم می‌توانید تهیه کنید.
هر کدام از این نان‌های خوشمزه طرفداران خودشان را دارند اما در بین آن‌ها نان تمشی از بقیه نان‌ها شناخته‌شده‌تر است. این نان با سوراغ و مهیاوه یا پنیر و تخم‌مرغ آماده می‌شود و بسیار لذیذ است.
اگر به‌عنوان سوغات قشم، نان محلی به نظرتان ایده خوبی می‌آید اما نگران آن هستید که تا زمان بازگشت به خانه بیات بشود می‌توانید سس سوراغ و مهیاوه را به‌عنوان یک سوغاتی خوراکی خاص که جای دیگری پیدا نمی‌شود، خریداری کنید.
شیرینی محلی
در بین شیرینی‌جات محلی قشم کیک هلر و مسقطی جنوبی از محبوبیت بیشتری برخوردارند. کیک هلر از شیرینی‌های مخصوص منطقه قشم است که در اصل در شیرینی‌پزی‌های روستای هلر تولید می‌شود اما از تمام قنادی‌ها قابل تهیه است. این کیک اسفنجی و لذیذ از خوشمزه‌ترین سوغات قشم است.
حلوای مسقطی یا حلوا نشاسته که سوغات استان فارس و بوشهر هم هست از دیگر خوراکی‌های خوشمزه این جزیره است. مسقطی قشم با دستور پخت متفاوتش جزو سوغات قشم محسوب می‌شود و می‌توانید این دسر بسیار خوشمزه و خوش عطر را تهیه کنید و از آن لذت ببرید.
ادویه محلی
غذاهای جنوبی به ادویه زیاد و خاص این خطه شهرت دارند. در جزیره قشم نیز غذاهای محلی با ادویه‌های جنوبی طبخ می‌شوند. ادویه محلی قشمی ترکیبی از زیره سبز و سیاه، دارچین، هل، گشنیز، فلفل سیاه و دیگر ادویه‌ها است.
ادویه قشمی مناسب برای انواع غذاهای هرمزگانی مثل هواری، دوپیازه، قلیه ها، تاس کباب‌ها و سایر غذاهای دریایی است. اگر شما هم عاشق رنگ و عطر ادویه‌ها هستید به‌عنوان سوغات قشم خرید ادویه را به شما پیشنهاد می‌دهیم.
خرما
جنوب ایران به خرما و فرآورده‌های خرمایی شهرت دارد. در قشم می‌توانید باکیفیت‌ترین خرماهای کشت‌شده در نخلستان‌های جزیره را برای سوغات تهیه کنید. خرمای قشم خشک و بسیار شیرین و از انواع خرمای شکر است و می‌توانید مقداری از این خرمای خوشمزه و مقوی را خریداری کنید.
بیشتر بخوانید: جزیره هرمز، موزه زمین شناسی ایران
سخن آخر
در این مطلب سفری کردیم به قشم و با صنایع‌دستی و سوغات قشم از خوراکی‌ها، پوشیدنی‌ها، زیورآلات دریایی، کارهای چوبی و حصیری تا حدودی آشنا شدیم. تا اگر قصد سفر به قشم را دارید ضمن آشنایی با این محصولات سردرگم نشوید و با دیدن زیبایی‌های صنایع‌دستی و چشیدن طعم خوراکی‌های خوشمزه محلی از نزدیک، بهترین سوغات و یادگاری‌ها را از تور قشم تهیه کنید.
تیم تحریریه آرندتور