شوشتر، پایتخت سازه های آبی جهان

تور خوزستان

اگر دوست دارید با تاریخ ایران و عظمت آن بیشتر آشنا شوید، کافی است به شهر شوشتر، در دامنه کوه‌های زاگرس، سفر کنید. این شهر که به  القاب «دارالمومنین» و شهر «پایتخت سازه‌های آبی جهان» شهرت دارد، دیدنی‌های طبیعی و تاریخی فراوانی دارد.

ما در وبلاگ آرندتور، تصمیم گرفته‌ایم، این بار در مورد شوشتر، اطلاعات لازم و کافی در اختیارتان قرار دهیم. پس با ما همراه شوید و اطلاعات خوبی در این زمینه کسب کنید.

 

نگاهی گذرا به شهر شوشتر

شوشتر با مساحت 3440 کیلومتر مربع در شمال استان خوزستان قرار دارد و پس از اهواز، دزفول، آبادان، چهارمین شهر پرجمعیت استان است. فاصله شوشتر تا اهواز حدود 85 کیلومتر و تا تهران 831 کیلومتر مربع است.

شهر شوشتر دارای تاریخ بسیار کهن و قدیمی است و از زمان ساسانیان تا پهلوی مرکز استان خوزستان بوده، اما پس از به سلطنت رسیدن رضاخان، اهواز به جای شوشتر، مرکز استان خوزستان شد.

شهر شوشتر، توسط شاخه‌های مختلف رودخانه کارون، به 3 منطقه بافت قدیم، بلیتی و منطقه جدید در شمال غربی تقسیم شده‌است.

بهترین دوره شهر شوشتر، دوره ساسانیان است.

تاریخچه شهر شوشتر

براساس تحقیقاتی که توسط «گیریشمن»باستان شناس مشهور فرانسوی انجام شده، مشخص شده که «غار بیده» در اطراف شوشتر نخستین سکونتگاه انسان‌ها در ایران بوده‌است. با توجه به اینکه غار بیده در نزدیکی شوشتر قرار دارد، قدمت این شهر چیزی حدود ده هزار سال خواهد بود.

اوج پیشرفت شوشتر، در دوران حکومت ساسانیان بوده‌است. شهر شوشتر، بارها به تاراج رفته‌ و دوباره سرپا شده‌است. به طور مثال، شوشتر، توسط مغولان و تیموریان فتح شد و شهر تبدیل به یک خرابه شد. اما به تدریج دوباره جان گرفت. در دوره صفویه اوضاع شهر، آرام بود، در این دوران، شوشتر بسیار آباد شد.

در زمان نادرشاه، دوباره شاه به دلیل شورشی که در حکومت مرکزی شوشتر، اتفاق افتاده بود، به این منطقه لشکرکشی کرد و جنایت‌های زیادی انجام داد.

بعد از مرگ نادرشاه، در شوشتر، همچون تمام ایران، هرج و مرج شد. در زمان کریم خان زند، نیز دوباره شورش‌های متمادی در شوشتر، اتفاق افتاد و موجب شد، کسب و کار در این شهر از رونق بیافتد.

شوشتر در دوره‌ی هخامنشیان بسیار سرسبز بود. این شهر در دوره‌ی ساسانیان از شهرهای مهم ایران بوده‌است.

علت ساخت شوشتر

شوشتر به معنای شوش بهتر است. از آنجاکه شهر شوش رو به نابودی و ویرانی می‌ر‌فت، تصمیم گرفته شد، در 6 فرسنگی آن، شهری جدید به معنای شوشتر بسازند. شوشتر نسبت به شوش، آب و هوای بهتری داشته و حاصل‌خیزتر است. علت دیگر برای انتخاب نام شوشتر این است که اصل واژه آن، ششدر بوده که به شش دروازه بودن شهر اشاره می‌کند.

 

جاهای دیدنی شوشتر

• نهر داریون شوشتر

نهر داریون، یکی از شگفت‌انگیزترین و قدیمی‌ترین سازه‌های آبی ایران و جهان است که در دوره هخامنشی ساخته شده‌است. این نهر، یک کانال آبی دست کند است که همراه با 13 اثر تاریخی دیگر شوشتر، به‌عنوان دهمین اثر تاریخی ایران در یونسکو به ثبت جهانی رسید.

نهر داریون از نام داریوش گرفته شده و تنها سازه‌ی آبی است که بعد از قرن‌ها هنوز، نام بانی خود را حفظ کرده‌است. این نهر از رود «شطیط» جدا شده و دوباره به آن می‌ریزد. وظیفه‌ی نهر داریون، آبیاری دشت میناب شوشتر است.

نهر داریون شوشتر، در زمان هخامنشیان ساخته شده‌است.

• قلعه سلاسل شوشتر

قلعه سلاسل، یکی دیگر از 13 اثر ثبت شده در یونسکو است. این قلعه از دوره هخامنیشی به یادگار مانده و تا حدود 50 سال پیش آباد بود. قلعه سلاسل، دژی بزرگ است که حیاط‌های متعدد، سربازخانه‌‌ها، طویله‌ها، حمام‌ها و.. دارد.

وظیفه قلعه سلاسل حفاظت و امنیت شوشتر و کنترل نهر داریون بود. قلعه سلاسل شوشتر، محل زندگی والی شهر بود. این اثر باستانی با وجود تخریب‌های گسترده‌ای که در آن انجام شده هنوز هم یک بنای باستانی و دیدنی است.

قلعه سلاسل شوشتر، در فهرست آثار ملی ایران، به ثبت رسیده‌است.

• مجموعه سازه‌های آبی شوشتر

مجموعه سازه‌های آبی شوشتر، یک شاهکار ناب و بسیار زیباست که دوران هخامنشیان و ساسانیان برای بهره گیری بیشتر از آب ساخته شده‌است. این مجموعه، بزرگ‌ترین و پربازدیدترین بخش سیستم آبی تاریخی شوشتر است و در مسیر رودخانه «گرگر » ساخته شده‌است.

رودخانه‌ی گرگر، به صورت مصنوعی و دست کند ساخته شده‌‌. مجموعه آبشارها و آسیاب‌های آبی شوشتر شامل پل‌ها، بندها، آسیاب‌ها، آبشارها، کانال‌ها و تونل‌‌های عظیم هدایت آب است که با یکدیگر در ارتباط هستند.

این شاهکار مهندسی، به همراه 13 اثر باستانی دیگر، در فهرست دهمین اثر تاریخی ایران در یونسکو به عنوان میراث جهانی به ثبت رسیده‌اند. علاوه براین مجموعه آبشارها و آسیاب‌های آبی در سال 1377 به ثبت ملی نیز رسید.

«مادام ژان دیولافو» سازه‌های آبی شوشتر را بزرگ‌ترین مجموعه صنعتی پیش از انقلاب صنعتی می‌داند.

• بند میزان شوشتر

بند میزان به دستور شاپور اول ساسانیان ساخته شد. این سد به صورت دست کند ساخته شده و به عنوان یکی از آثار ملی ایران در سال 1378 به ثبت رسید. بند میزان، به همراه 13 اثر باستانی دیگر، به عنوان میراث جهانی در یونسکو، به ثبت رسیده‌اند.

بند میزان روی کارون بسته شده و آب کارون را به نسبت 2 به 4 بین دو رودخانه گرگر و شطیط تقسیم می‌کند. وظیفه‌ی بند میزان شوشتر،  تأمین آب آبشارها، آسیاب‌ها و زمین‌های کشاورزی و روستایی است که درر مسیر رودخانه گرگر قرار دارند.

بند میزان شوشتر، علاوه براینکه تبدیل به یک اثر ملی شده در یونسکو نیز به عنوان یک اثر ثبت شده در میراث جهانی است.

• پل بند شادروان

در شمال غربی شوشتر، روی رودخانه کارون، پل بند شادروان قرار دارد. این اثر به ثبت ملی رسیده و یکی از 13 اثر ایران است که در یونسکو به ثبت جهانی رسیده‌اند. پل بند شادروان شوشتر، کهن‌ترین پل ایران است که در دوران ساسانیان و سلطنت شاپور اول ساسانی ساخته شده‌است.

 

• بند ماهی بازان شوشتر

بند ماهی بازان شوشتر که به «بند خدا آفرین» شهرت دارد، در مسیر رودخانه گرگر واقع شده و از یک رشته سنگ یکپارچه تشکیل شده که در وسط آن سه دیوار وجود دارد. بند ماهی بازان در دوره ساسانیان ساخته شده و این اثر، به همراه 13 سازه باستانی، در فهرست میراث جهانی به ثبت رسیده‌اند.

بند ماهی بازان شوشتر، به عنوان دهمین اثر تاریخی ایران با عنوان سیستم آبی تاریخی، در فهرست میراث جهانی یونسکو به ثبت رسیده‌است.

• بند خاک شوشتر

بند خاک شوشتر، یکی دیگر از 13 اثر ماندگار ایران، با عنوان سیستم آبی تاریخی در فهرست میراث جهانی است. این بند، آب را از نهر داریون به نهر رقط هدایت می‌کرده. علاوه براین، در زمانیکه امکان سیل وجود داشته، هدایت آب نهر داریون، به عهده آن بود. پیشینه ساخت بند خاک شوشتر،به حکومت ساسانیان بر می‌گردد. این اثر با عنوان «محوطه بند خاک شوشتر» در سال 1382 به ثبت ملی رسید.

 

• پل بند لشکر شوشتر

پل بند لشکر در کنار یکی از 6 در پیرامون شهر شوشتر قرار دارد. آبی در زیر آن جریان دارد، که به نهر رقط شهرت دارد. ساخت پل بند لشکر، به دوره ساسانیان بر می‌گردد. این اثر به همراه 13 مجموعه‌ی دیگر، به عنوان نظام آبی شوشتر، در فهرست میراث جهانی، به ثبت رسیده‌است.

پل بند لشکر شوشتر یکی از آثار ملی ایران است که در سال 1378 به ثبت رسید.

• بند شرابدار شوشتر

بند شرابدار، یکی دیگر از مجموعه بناهای آبی شوشتر است که در مسیر نهر رقط قرار دارد. این نهر در نهایت به رودخانه گرگر می‌ریزد. قدمت ساخت این بند، به دوره ساسانیان بر می‌گردد. این اثر در سال 1380 در فهرست ملی کشور قرار گرفت.

بند برج عیار، پل بند گرگر، رودخانه دست کند گرگر و برج کلاه فرنگی نیز از مجموعه 13 اثر شهر شوشتر است که در فهرست میراث جهانی قرار گرفته‌است.

 

صنایع دستی شوشتر

مهم‌ترین صنایع دستی شوشتر، بافندگی و منسوجات آنهاست. دیبا و پرند شوشتری، از  مشهورترین بافته‌های صنعت گری شوشتر است. پارچه‌بافی، ابریشم‌بافی، کپوبافی، جاجیم‌بافی، معرق ساقه‌ی گندم، فلزکاری از دیگر صنایع دستی این شهرند.

 

غذاهای محلی شوشتر

1. نان چرب، در عروسی‌ها پخته می‌شود.
2. آش غلغل، برای صبحانه سرو می‌شود.
3. قلیه به و انار
4. پلو شوشتری
5. خورش آلو
6. دیزی شوشتری
7. حمیص شوشتری
   
   

مردم شوشتر به زبان فارسی با لهجه شوشتری سخن می‌گویند.

بهترین زمان سفر به شوشتر

بهترین زمان سفر به شوشتر از لحاظ آب و هوا، سه ماهه زمستان و اوایل فصل بهار است. در بقیه ایام آب و هوای شوشتر گرم است و در تابستان رطوبت هوا در آن بیشتر خواهد شد. به گونه‌ای که نفس کشیدن سخت خواهد بود.

 

سخن آخر

استان خوزستان علاوه بر منابع فراوان تولید نفت و گاز، از لحاظ تاریخی، نیز قدمتی بسیار کهن دارد و خطه پرباری از لحاظ آثار باستانی است. قدمت خوزستان، به 2700 سال پیش از میلاد مسیح بر می‌گردد. شکل‌گیری تمدن عیلام در حدود 3000 پیش از میلاد مسیح در این منطقه انجام شد. سفر با تور به این منطقه دیدنی به شما کمک می‌کند تا با فراغ دل و بدون خستگی از مناظر زیبای منطقه، دیدن کنید.

تور خوزستان آرندتور، یک سفر سه و نیم روزه است که با اتوبوس VIP سی و دونفره انجام می‌شود در این سفر، شما عازم 13 منطقه‌ی تاریخی و طبیعی استان خوزستان می‌شوید. درجه سختی این سفر، 2 از 6 بوده و 5 وعده اصلی مهمان آرندتور خواهید بود.