بوشهر طبیعت استان بوشهر تور نوروز 95

بوشهر

استان بوشهر از استان‌های جنوبی  ایران و هفدهمین استان بزرگ کشور به لحاظ مساحت است که در حاشیه  خلیج همیشه فارس قرار دارد. مرکز استان  بوشهر  بندر بوشهر می‌باشد. دیمی‌ترین نشانه‌های به دست آمده از سکونت در سرزمین بوشهر، به عهد عیلامی و تمدن بین‌النهرین برمی‌گردد. در زمان مادها در آغاز سده هشتم قبل از میلاد سرزمین بوشهر جزء یکی از ایالت های جنوب غربی آن دولت بوده و در زمان حکومت هوخشتره جزو ساتراپ‌نشین چهاردهم دولت ماد بوده‌است. از دوره هخامنشیان آثار با ارزشی در اطراف شهر برازجان کشف شده‌است. در دوره ساسانیان و در زمان اردشیر بابکان شهر و رام اردشیری در دو فرسنگی شهر بوشهر بنا نهاده شد که اکنون خرابه‌های آن به نام ریشهر معروف است. شهر بوشهر در گذشته به اسامی لیان، ریشهر، راشهر، انطاکیه، بندر نادری یا ابوشهر نامیده می‌شده‌است. از اواخر قاجاریه تا سال ۱۳۱۶ کشور ایران به ۲۷ بخش تقسیم شده بود که بوشهر، بنادر و جزایر خلیج فارس یکی از این بخشها محسوب می‌گردید.

 ازجاذبه های قابل بازدید در بوشهر می توان به شهر باستانی سیراف  و قبرهای سنگی و دخمه های باستانی اش، شهر باستانی ریشهر، بافت شهر بوشهر، خانه ی رئیسعلی دلواری (موزه)، کلیسای خارک،گور دختر، خانه ی رافائل، کلیسای ارامنه ی گریگوری،  کوه باستانی پردیس جم، عمارت طاهری بوشهرو..... اشاره نمود.

استان بوشهر

بر اساس کاوش های انجام شده، منطقه بوشهر،پیش از ورود و استقرار (آریایی ها) محل سکونت نژاد های بومی و گروه های مختلفی بوده است. در دوره حکومت  (عیلامی ها) این منطقه که لیان نامیده می شد از بندر دیلم شروع شده و تا بندر سیراف قدیم در حوالی بندر طاهری در شهرستان کنگان ادامه داشت. لیان به معنی آفتاب درخشان یا سرزمین آفتاب درخشان است که نامی عیلامی محسوب می شود. اهمیت این منطقه در آن زمان بیشتر به لحاظ حفاظت دریایی مرزهای جنوبی، تجارت با حوزه جنوب شرقی دریای پارس – نواحی اقیانوس هند و جنوب شرقی آسیا و از همه مهم تر داشتن موقعیت مهم مذهبی یعنی وجود (معبد ایزد بانوی بزرگ لیان) بود. همچنین مطابق خشت نوشته عصر عیلامی که از محلی به نام (تل پی تل) یعنی (تپه ای کنار تپه ای) در جنوب محله امام زاده بوشهر به دست آمده است. معبد بزرگ خدای عیلامی (ان شوشیناک) نیز در این منطقه قرار داشت. سرزمین بوشهر در دوران حکومت هخامنشیان جزو یکی از ساتراپ نشین های پارس بود. در زمان حکومت سلوکیان و ساسانیان بوشهر یا (ریو اردشیر) به عنوان بندر مهم تجاری و فرهنگی مورد توجه بود. ساسانیان در(ریواردشیر) که بعد ها (ریشهر) نام گرفت، قلعه مستحکمی با دیوار های بلند و برج بنا کردند که اطراف این دیوار از یک طرف به سمت دریا بود و از سه طرف دیگر مشرف به خندق های عظیمی بود که هنگام حمله احتمالی دشمن و یا هر گونه خطری، از آب دریا پر می شد. با سقوط سلسه ساسانی به دست اعراب مسلمان تمدن و فرهنگ (ریشهر) نیز رو به زوال گذاشت.

فتح ریشهر به دست مسلمانان به اندازه ای اهمیت داشت که جمعیز از مورخان اسلامی آن را با فتح قادسیه مقایسه کرده اند. بلاذری در فتوح البلدان می نویسد: (در این جنگ در دشواری و کثرت نعمتی که به دست مسلمین افتاد، همانند جنگ قادسیه بود) در خصوص اوضاع ریشهر پس از سقوط آن به دست مسلمانان تا زمان روی کار آمدن نادر شاه افشار اطلاعات اندکی در دست است. اقدام های نادر شاه و سیاست دریایی او برای مبارزه با عثمانی ها و گسترش قلمرو دریایی در خلیج فارس سبب شد تا این شهر بندری بار دیگر مورد توجه قرار گیرد. وی آن جا را به عنوان پایگاه ناوگان دریایی خود در خلیج فارس برگزید و نامش را به (بندر نادریه) تغییر داد. (نادر شاه) با به کار گمارد نیک تاجر انگلیسی به نام (جان التون) بوشهر را به صورت یک مرکز مهم کشتی سازی و پادگان نظامی درآورد. با مرگ نادر در سال 1160ه. ق سپاه دریایی او بین حکام بوشهر و بندر عباس تقسیم شد. شیخ ناصر خان آل مذکور، که در دوران نادر یکی از سالاران وی بود، پس از مرگ نادرشاه کشتی ها و ناوگان مستقر در بوشهر را تصرف کرد و حکومت مقتدرانه (خاندان آل مذکور) که قریب یکصد سال بر بوشهر حکمرانی کردند را بنیان نهاد. بوشهر در زمان (خاندان آل مذکور) رو به عمران و آبادانی گذاشت و روابط تجاری گسترده ای با هلندی ها برقرار کرد. در دوره زمامداری (کریم خان زند) بوشهر و تاریخ آن وارد مرحله تازه ای شد.

در سال 1177 ه.ق انگلیسی ها با حمایت شیخ ناصر خان آل مذکور قرارداد معروفی با کریم خان زند منعقد کردند که این قرارداد زمینه ساز حضور استعماری انگلیسی ها در جنوب ایران و خلیج فارس بود. بوشهر، در دوره کریم خان بندر بازرگانی اصلی ایران به شمار می آمد. در دوران قاجاریه این سرزمین به صورت بندر مهم تجاری، فرهنگی و سیاسی درآمد. بوشهر در دوره فاجار معتبر ترین بندر تجاری ایران بود  بطوری که اکثر دولت خارجی مانند انگلیس، روسیه، آلمان، ایتالیا، فرانسه، هلند، نروژ و عثمانی در این شهر دفتر نمایندگی سیاسی و تجاری دایر کردند و به دروازه جنوبی ایران برای تبادل افکار سیاسی و مناسبات فرهنگی تبدیل شد. به نوشته (دائره المعارف ایرانیکا) در آغاز سده نوزدهم میلادی پس از نا آرامی هایی که نمایانگر پیدایش خاندان قاجار بود سالانه نزدیک به صد کشتی انگلیسی و عربی از هند و مسقط برای انجام امور بازرگانی وارد بندر می شدند و با خود پارچه، انواع ادویه، چای، برنج، شکر و غیره از اروپا، هند و چین می آوردند. در سال 1333 ه.ق نیز در زمان جنگ جهانی اول و به دنبال قیام (رییسعلی دلواری) علیه منافع انگلیسی ها در جنوب ایران انگلیسی ها نیروی تقویتی به بوشهر اعزام کرده و شهر بوشهر را اشغال نمودند. پس از پایان جنگ جهانی اول و با روی کار آمدن رضا پهلوی بوشهر همچنان کانون پر تشنج وقایع باقی ماند و خوانین بسیاری علیه حاکمیت رضا شاه سر به طغیان برداشتند. در دوره حاکمیت رضا پهلوی با کشیده شدن راه آهن سراسری و انتقال حجم عمده داد و ستد های تجاری از ایران به بصره در دوره حکومت رضا پهلوی و نیز پس از جنگ جهانی دوم بوشهر جایگاه خود را به عنوان ستاد فرماندهی انگلیسی های مقیم در حوزه خلیج فارس از دست داد. این منطقه در زمان جنگ تحمیلی عراق به ایران نیز ایفاگر نقش های اقتصادی و استراتژیکی مهمی بود و هم اکنون از نظر استراتژیکی، اقتصادی و گردشگری برای ایران دارای اهمیت بسیاری است. استان بوشهر در سال 1352 ه.ش به استانی مستقل تبدیل شد که با در بر گرفتن شهرستان ها، شهر ها و روستاهای متعدد ار جمله مناطق مهم جنوب ایران به شمار می آید.

وجه تسمیه: برگرفته از نام شهر قدیمی ریشهر، بنای ریشهر را اردشیر ساسانی نهاد و در آن زمان بدان رام اردشیر می گفتند.

غذاهای محلی: لورک، رنگینک، فلیه ماهی، قلیه میگو، نون مشتک، شلشک، رشته تپک، شله خرما، آب کرکو، شله گندمی، لق لق، دال عدس، اواردک، اشکنه، حلوای خرما، سمبوسه، خوش کدو تنبل.

موقعیت جغرافیایی

استان بوشهر از نظر موقعیت جغرافیایی از دو بخش (جلگه ای) و (کوهستانی) تشکیل شده است. بخش جلگه ای این استان در امتداد خلیج فارس قرار دارد و هرچه از سمت شمال و شمال غربی به طرف جنوب و جنوب شرقی پیش رویم بر عرض جلگه ای آن افزوده می شود و اما بخش کوهستانی استان که در شمال و شرق آن واقع شده از دو رشته کوه (گچ ترش) و (نوکند) تشکیل شده که در سراسر طول استان به موازات هم امتداد یافته اند و در حقیقت دنباله (رشته کوه های زاگرس) هستند.

عوامل متعددی در جریان آب و هوایی منطقه تاثیر به سزایی دارد که از آن جمله می توان به کمی ارتفاع،قرار گرفتن در محدوده عرض های جغرافیایی پایین، مجاورت با دریا، وزش بادهای گرم جنوب غربی و بادهای گرم و مرطوب دریایی، عبور پاییزی – زمستانی طوفان های موسمی سودانی و مدیترانه ای اشاره کرد. در خصوص آب و هوای استان می توان گفت: آب و هوای منطقه در داخل استان، به دلیل نزدیکی به خط استوا و کمی ارتفاع (گرم و خشک بیابانی) و در نوار ساحلی گرم و مرطوب است. رودهای این استان به علت عبور از طبقات نمکی معمولا شور و غیر قابل شرب هستند که مهم ترین آنها عبارتند از: رودمند، رود دالکی، رود شاپور، رود حله، رود اهرم و رود شور. همچنین از رود های فصلی استان بوشهر می توان به رود اهرم، رود دره آبداری، رود گپ و رود شور گناوه اشاره کرد.

بندر تاریخی سیراف

سیراف شهری باستانی واقع در  در استان بوشهر یکی از آثار تاریخی می باشد.سیراف یکی از قدیمیترین بنادر ایران است که زمانی دارای رونق فراوانی بوده‌است. شهر باستانی «سیراف» دارای معماری خاصی می‌باشد که بسیار شبیه به روستای  ماسوله در شمال کشور می‌باشد، بندری که در آن زمان بیش از سیصدهزار نفر جمعیت داشته و به دلیل آزادمنشی دینی در این بندر بین المللی پیروان مذاهب گوناگونی همچون: زرتشتیان، مسیحیان، مانویان، یهودیان، بوداییان و اقوامی همچون: رومیان، یونانیان و چینی ها در بندر سیراف زندگی می کرده اند. گورستان های بازمانده از پیروان دین های گوناگون در شهر باستانی سیراف نشانگر این آزادی دینی بندر ایرانی سیراف بوده ا ست.بازمانده‌های شهر باستانی سیراف در نزدیکی بندر سیراف کنونی دیده می‌شود.

دخمه های باستانی سیراف

دخمه های باستانی در ارتفاعات مشرف بر دامنه کوه های شمالی سیراف قرار دارند، محققان از آن بعنوان حوضچه‌های نگهداری و استعمال  آب باران و یا به عنوان قبور سنگی یاد می‌کنند.