طبس تا کویر حلوان طبس کال جنی پاییز 97

طبس

بعضی گفته‌اند نام طبس، تب بس بوده است تب در فارسی به معنی حرارت و داغی است. یعنی بسی داغ عده ای نیز نام آن را به زبان های سلوکیان مرتبط دانسته‌اند.ناصر خسرو در سفر نامه این شهر را طبس گیلکی خوانده است.

آب طبس از یک‌پارچه شدن چشمه‌های پرشماری که از راه یک قنات به این شهر آورده می‌شوند و در جایی به نام «فره‌ونگ» از زیر زمین بیرون می‌آیند تأمین می‌شود. این آب در راه خود به خاطر شیب طبیعی زمین چند آسیاب را نیز به راه می‌اندازد. این آب در قدیم پس از آبیاری و گذر از باغ گلشن، وارد شهر شده و باغ‌های و محله‌ها را آبیاری می‌کند و آب‌انبارها را پر از آب می‌نماید.دور بودن شهر طبس از شهرهای حاصل‌خیز و سختی راه کویر، جابه‌جایی هرگونه کالای فاسدشدنی به طبس را ناممکن می‌نمود و بنابر این مردم طبس میوه و سبزی خود را در محل تولید می‌کردند. فراورده‌های صادراتی این شهر را نیز فراورده‌های خشک و فاسدنشدنی مانند گندم و غله بوده‌است. در برخی نقاط پیرامون طبس حتی برنج نیز به عمل می‌آید و برنجزارهایی در آن‌جا وجود دارد.

طبس در ۲۹ تا ۳۰ قمری به‌دست عرب‌ها اشغال شد و تاریخ‌نگاران سده‌های آغازین اسلامی همواره از طبس به عنوان جایی که درختان نخل و مرکبات دارد یاد کرده‌اند. بر اساس مستنداتی که هرودوت تاریخ نویس، ارائه نموده و به نقل از جلد اول کتاب سرزمین خورشید ترجمه استاد ذبیح الله منصوری، میت ری داتس از جمله موبدان زرتشیتی بوده که در طبس می زیسته و به عنوان ناپدری کورش کبیر وی را در همین منطقه تا سن شانزده سالگی تربیت و بزرگ نمود.طبس(تببس)در دوره نهضت اسماعیلیان یکی از مراکز مهم اسماعیلیان خراسان بود. از نوشته‌های سفرنامه‌نویسان این‌گونه برمی‌آید که باغ‌های طبس به جز قلعه‌باغ و باغ کلج قدمتی بیش از دوره  افشاریان ندارند.خیابان گلشن در پایان دورهٔ  زندیان و هنگامی که لطف علی خان زند به طبس می‌آید و به پیشنهاد او تأسیس شد.از اماکن دیدنی طبس به باغ گلشن، ارگ طبس،آب گرم مرتضی علی،طاق شاه عباس، سد کریت که قدیمی ترین و بزرگترین سد قوسی جهان است،قلعه و مزار روستای پیرحاجات،کرانه‌های زیبای کویر،روستای دیدنی و تاریخی نای‌بند اشاره نمود.

بیرجند مرکز خراسان جنوبی

سایت های دیدنی شهرستان بیرجند  و استان خراسان جنوبی: امام زاده زید ابن موسی در روستای آفریز – مسجد جامع – مسجد جامع چهار درخت- مسجد جامع قائن- مسجد گلستان – مسجد جامع هندوالان متعلق به قرن 9 ه.ق – آرامگاه ابن حسام خوسفی شاعر قرن 9 ه.ق – آرامگاه پرسر – آرامگاه پیر حاجیان – آرامگاه هماهنگ- قلعه شاه دژ- قلعه فورگ – قلعه کهنه- قلعه نیه- عمارت کلاه فرنگی بیرجند- سنگ نگاره لاخ مزار – سنگ نگاره و نقش کال جنگال – تخت سردار – مدرسه شوکتیه – مجموعه باغ اکبریه بیرجند– مجموعه باغ رحیم آباد – مجموعه باغ شوکت آباد- غار چنشت- غار سنگ شکنان- آبشار چهار ده – تپه صیادان

نیشابور

نیشابور در لغت به معنای ساخته ی نیک شاهپور می باشد،  این شهر در دامنه ی کوه بینالود قرار گرفته است و از شهرهای مهم خراسان به حساب می آید. در دوره ی ساسانیان نیشابور، به فرمان شاهپور اول در حدود دهه های میانی سده ی سوم میلادی تاسیس شد.  نیشابور در قرن یازدهم هجری یکی از ده شهر بزرگ و پرجمعیت جهان محسوب می شود. شکوفایی و شهرت شهر نیشابور بین سده‌های میانی  ورود اسلام به خراسان تا دوره ی حمله ی مغول بوده و نیشابور در این سده‌ها پایتخت فرهنگی ایران شناخته شده‌است. مردم شهر نیشابور به فیروزه تراشی، قالی بافی، کاشی کاری، نمدبافی، فرت بافی....مشغول می باشند.از اماکن دیدنی و قابل توجه نیشابور به عمارت کلاه فرنگی بیرجند، باغ اکبریه، قلعه باستانی بیرجند، آسیابهای نشتیفان، سد تاریخی فریمان، آرامگاه عطار نیشابوری، عمر خیام، کمال الملک، باغ نشاط نیشابور و..... می توان اشاره نمود.

آرامگاه خیام  

بنای مقبره کار معمار زبردستی به نام استاد هوشنگ سیحون است. در سال 1338 ساخت آرامگاه شروع شد و در سال 1341 به پایان رسید.این بنای عظیم 22 متری با استخوان بندی فلزی در پوشش بتنی که در قسمت پایین تقسیم بندی ده گانه دارد از مهمترین ساختمان های ساخته شده در زمان خود بوده است. سبک بنا ترکیبی از معماری شرقی و غربی الهامی از اندیشه خیام و نکات هندسی و ریاضی است. سطح خارج و داخل مقبره با کاشیکاری های معرق و اشعار خیام مزین شده است.

آرامگاه کمال الملک و عطار

این دو مقبره در مجاورت هم و در فاصله 6 کیلومتری شرق شهرستان نیشابور واقع شده اند.ساختمان قدیمی مقبره عطار از آثار امیر علی شیر نوایی است و متعلق به دوره ایلخانی در سال 891 ه.ق میباشد که در دوره پهلوی بنای آن به صورتی مناسب مرمت شد. آرامگاه کمال الملک توسط انجمن آثار ملی ایران در سال 1341 ه..ش به سبک زیبایی با مصالح بتون مسلح طراحی و اجرا گردیده است. مساحت زیربنای آن 28 متر مربع و دارای 6 ایوانچه مقعر است