چابهار تا بم و کلوت های شهداد نوروز 96 VIP B

چابهار

موقعیت جغرافیایی و وسعت شهرستان چابهار با مساحتی حدود 17155 کیلومتر مربع در منتهی الیه جنوب شرقی ایران در کنار آبهای گرم دریا عمان واقیانوس هند قرار گرفته است.چابهار از جانب شمال به شهرستانهای ایرانشهر و نیکشهر و از جنوب به دریای عمان و از شرق به پاکستان و از غرب به استانهای کرمان و هرمزگان محدود می باشد.چابهار دارای حدوداً 300 کیلومتر مرز آبی در دریای عمان می باشد. چابهار گرمترین نقطه کشور درزمستان وخنک‌ترین بندر جنوبی ایران درتابستان می باشد.خلیج چابهار با جلوه‌های بی نظیر طلوع و غروب خورشید در دریا بدون شک زیباترین منظره طلوع و غروب کشور است.

چشمه های گل فشان تنگ

 در بیـــــــن دشت کهیـــر و تنگ و در 20 کیلو متـــری روستای کهیر در مسیر جاده تنگ ـ گالـک به فاصله چند کیلو متــری سه تپــه کــوچک گل فشا ن به ارتفاع10-20 متر وجود دارد که دو تـای آنهـا هماننــــــد تپه بوده و از چندین سال پیش غیـــر فعـال شده اســت و سومی شکل یک آتشــفشان در حال حاضـــــر فعـال می باشد. که یــک پدیــده منحصـــر به فرد طبیعی میباشد و نظیر آن فقط در 3 نقطه دیگر جهان گزارش شده است و همواره از دهانه آن گل سرد طوسی رنگی تراوش می کند.

 تالاب لیپار: در 15 کیلــــو متری شهر چابهار بعد ا‌‏‏‎ز روستای رمین در مسیر جاده‌ای ساحـلی گواتـر و در تنگه‌ای صخره‌های مشـرف به دره‌ای سبز و زیبا قرار دارد که از بالای آن روستــای لیــپار در میان سبزه زارها پیداست.در میان دو کوه که فاصــله چـــندانی با هم ندارند آب بندی ایجاد شده که آبــهای سـرگردان اطراف را در خود جمع نموده است و به آبگیــــری به طول 14 کیلومتر تبدیل شده است در این آبگیــر چشم نواز انواع بوته ها و درختچه ها از نوع گز و کلیر و چش با چشم انـدازی زیبا، منطقه‌ای بــکر بااکو سیستم خاصی را به وجود آورده است. پرندگانی چون چنگر، فلامینگو، کشیم، انواع حواصیـــــل، طاووس کن، باقرقره، تیهو، عقاب دشتی، خوتکا، منظره زایـــد الـوصفی را به وجـود آورده اند.

جنگل حرا

 در ناحیــــه ساحلی خلیـــج گواتر به ویژه در خور باهو و در نزدیکی محلی که رودخانه باهــو کلات به دریای عمان می ریزد، جنگلی بسیار زیبا و قابل توجه از گونه حرا پدیدار می‌گردد. حرا درختــــچه‌ای است که در مردابهای نواحی گرم کرانه‌های عربــستان، مصـــــر و جنــــــــوب ایــــــران از جمله شهـــــــرستان چابهار می روید. از مشخصات حرا این است که دانه اش بر روی درخــــت مادر رشد اولیه را طی کرده و سپس نهال جوان حاصل از درخت جدا شده و به مرداب می افتــــــد برگــهای حرا با دوام است و ظاهر بیضوی شکل و منتهی به یک خامه باریک می باشد، قسمت مورد اســـتفاده پوســته شاخه آن می باشد، در حال حــــاضر این جنـگل یکی از زیبـــــا ترین منظــــره‌هــــای مو جود در چابهار و منطقه گواتر می باشد.

قلعه ناصری ایرانشهر

قلعه ناصری ایرانشهر پس از قلعه بمپور بزرگترین و مهمترین قلعه خشت گلی در بلوچستان محسوب می‌شود. قلعه ی ناصری سال ‪ ۱۲۶۴هجری شمسی به دستور ناصرالدین شاه قاجار طی هفت سال توسط استاد حسین معمارباشی کرمانی ساخته شد. قلعه ی ناصری پس از قلعه بمپور از مهمترین قلعه های ایرانشهر محسوب می شود و در گذشته از قلعه ی ناصری به عنوان مرکز حکمرانی بلوچستان استفاده می شد. با توجه به اسناد به جای مانده ناصر الدوله فرمانفرما که در سال ۱۲۵۸ هـ.ق حـاکم کـرمان و بلوچستان بود، پیشنهـاد ساخت یک دژ نظامی بزرگ را در فهرج یا پهره (نام قدیم ایرانشهر) به ناصر الدین شاه قاجار می دهد.

ناصرالدین شاه در سال ۱۲۶۴ هـ.ق با ساخت قلعه موافقت می نماید و بدین ترتیب کار ساخت قلعه  ی ناصری توسط شخصی به نام حسین معمارباشی کرمانی در مدت ۷ سال به اتمام می رسد و قلعه ناصریه نامیده می شود. پس از آن مرکز حکمرانی بلوچستان از بمپور به ایرانشهر منتقل می گردد.  قلعه ی ناصری در زمان حکومت دوست محمدخان بارگزائی به قلعه دوست محمدخان معروف می شود تا اینکه در سال ۱۳۰۷ هـ.ش در اختیار نیروهای دولتی قرار می گیرد و به نام قلعه ایرانشهر شهرت می یابد.

قلعه ناصری در ابعاد ۱۹۴×۱۹۴ متر یعنی در زمینی به مساحت ۳۷۶۳۶ مترمربع ساخته شده است. حصار اطراف قلعه ی ناصری به ارتفاع ۶/۷ متر و ضخامت ۴/۵ متر بصورت توپُر است. مجهز به دو نوع تیرکش دورزن و نزدیک زن می‏باشد و تیرکش‏های آن حالت عریب دارند. قلعه ی ناصری دارای ۷ برجک و ۲ برج در جلو می‏باشد و شامل سرباز خانه، قورخانه، مسجد، حمام، اصطبل، حوضخانه، شاه نشین، عام نشین، باغ و … بوده است.

کوه های مینیاتوری یا مریخی بتیس

حدود 40 تا 50 کیلومتر پس از چابهار به سمت بندرگواتر، کوههایی در سمت چپ جاده نمایان می‌شود که به کوههای مینیاتوری یا مریخی معروفند. وجود کوههای مینیاتوری با توجه به منظره کاملا متفاوتی که در سمت راست جاده و رو به‌سوی دریا وجود دارد، باعث می‌شود تا یکی از زیباترین جاده‌ها و مناظر طبیعی استان سیستان و بلوچستان به‌وجود آید. کوه‌های مریخی مناظری از کوههای کره ماه را برای انسان تداعی می‌کنند و جنس رسوبی آنها و همچنین فرسایش خاص کوهها موجب ایجاد شیارها و تراش‌های زیبایی شده است که گویی نقاشی ماهر آنها را به تصویر کشیده است. کوه‌های مینیاتوری  که چاک چاک هستند و شکل‌های نامانوس دارند و فاقد پوشش گیاهی هستند و به خاطر غیرعادی بودن‌شان، به کوه‌های مریخی شهرت یافته‌اند، نمونه‌های بدبوم (بدلند)هستند که پدیده بوم‌شناختی ویژه‌ای است.رنگ تقریبا سفیدرنگ کوه (چیزی میان طوسی و سفید) با واریزه‌های بسیار در پای ‌آن، وجود گرما و حرارت و شرجی هوا و رطوبت نسبتا بالا و سوی دیگر آن دریا که به‌این منظره آغوش گشوده است، مناظری رویایی و تخیلی را در ذهن بیننده پدید می‌آورد. همین منظره منحصربه‌فرد که جاده چابهار – گواتر آن را به دو نیم تقسیم کرده، باعث شده تا این جاده به یکی از زیباترین جاده‌های ایران تبدیل شود. یک‌سو کوه‌های مخروطی مریخی با آن رنگ خاکستری خیال‌انگیز و سوی دیگر دریای سبز و ماسه‌های اندکی سرخ با درختچه‌های بیابانی در کرانه آن.

خلیج گواتر

مردان و زنان گواتر، بلوچ بوده و ارتباط خویشی با همنوعان خود در گوادر پاکستان دارند.گواتر که در جنوب شرقی ایران، آخرین آبادی است، خلیج گواتر نام خلیج نسبتاً کوچکی در طول ساحل مکران در دریای عمان است. خلیج گواتر در منتهی‌الیه جنوب شرقی  ایران و منتهی‌الیه جنوب غربی پاکستان. نیمی از کرانهٔ خلیج گواتر در ایران و نیمی دیگر در پاکستان قرار دارد.در سمت ایران رودخانه باهوکلات و در سمت پاکستان رودخانه نهردشت به خلیج گواتر می‌ریزند. آغاز خلیج گواتر در سمت خاوری  دماغه ی جیوانی است و پایان آن در سمت باختر در نقطه‌ای به نام پسابندر است.  

کرمان

استان کرمان از مناطق عمده باستانی کشور است که سابقه اسکان و زندگی در آن به هزاران سال قبل و همزمان با مهاجرت نخستین اقوام آریایی به ایران باز می گردد. در متون تاریخی یونان که از آریای ها و سلاطین هخامنشی آنان سخن به میان آورده، از کرامان و سکران و سیستان به عنوان ساپراپ ها و ایالات شرقی ایران نام برده شده است. در دوره هخامنشیان جاده شاهی و راه ابریشم از استخر و و شهر پارسه به کرمان و سیستان ادامه داشت و تا هندوستان کشیده می شد.

 می توان با اطمینان و بر مبنای گزارشات تاریخی گفت که سابقه سکونت و شهرنشینی در منطقه کرمان به چندین هزار سال قبل بر می گردد و این منطقه در کناره کویر مرکزی فلات ایران، همواره پایگاه امن و استراحتگاه مناسبی برای مسافران به سوی شرق بوده است.

 به تبع قدمت استان کرمان آثار باستانی و مناطق گردشگری در استان کرمان بسیار گسترده و حائز اهمیت است. وجود بزرگترین سازه خشتی جهان (ارگ بم)در این استان (که متاسفانه پس از زمین لرزه سال 82 به طور کلی ویران گردیده) و همچنین کشفیات جدید در منطقه باستانی جیرفت که در میان باستانشناسان جهان بسیار بحث برانگیز گشته است این استان را از لحاظ تاریخی حائز ارزش و اهمیت بسیار کرده است.

 در استان کرمان شهر راین، بم، جیرفت، ماهان و میمند از اهمیت تاریخی برخوردار هستند که آثار زیبا و ارزشمندی از قبیل آستان شاه نعمت الله ولی، گنبد جبیلیه، گنبد مشتاقیه،باغ شازده ی ماهان،بازار کرمان، مجموعه ی کریم خان زند.....را از تمدن و تاریخ به ما نشان می دهند.

 کلوت ها

 کلوت نام عوارضی طبیعی و جغرافیایی در بیابان لوت ایران است که در اثر سازو کار شگفت انگیز آب و باد و فرسایش زمین، پدید آمده اند. کلوت ها که پدیده ای منحصر به فرد و یکی از باشکوه ترین مناطق دیدنی و طبیعی جهان به شمار می روند، در پهنه ای به وسعت 80 در 145 کیلو متر از غرب بیابان لوت، چون مجسمه هایی با اشکال متفاوت و دیوار هایی کوتاه و بلند، با دالان هایی در بین، شهری خیال انگیز ساخته اند؛ کلوت ها بزرگترین عارضه طبیعی کلوخی دنیا و زیبا ترین پدیده کویر به شمار می روند. کلوتها سرتاسر قسمت غربی کویر لوت، مرکزی را پوشانده و از دور به شهری بزرگ می ماند که ماه ها و سالها، ده ها بنا و کارگر نسبت به ساخت آن اقدام کرده اند. کلوت های کویر شهداد که درفاصله 40کیلومتری شرق و شمال شرق شهداد قرار گرفته اند، بزرگترین عارضه کلوخی طبیعی در دنیا هستند.کلوت ها در اثر فرسایش آبی و بادی در طی هزاران سال شکل گرفته اند و از دور به شهری بزرگ می ماند.

 کلوت ها آنقدر زیبا و شگفت انگیزند که تصور می کنی پای درسیاره ای دیگر گذاشته ای، سیاره ای بدون سکنه، رقص و موج شن ها در کوچه و دالان های کلوت ها از یک طرف و سراب های زیبا دراین شهر افسانه ای تخیل انسان را به اوج می رساند. سراب آنقدر در کلوت ها زیباست گویی که صدها کشتی و قایق برآب شناور هستند.در دل کویر و در کنار کمپ کویری شهداد، رود شور که تنها رود همیشگی دشت لوت است، قرار دارد.درازای رود شور یا کال شور به ۲۰۰ کیلومتر می رسد و حتی در گرمترین ماه های سال بخش زیادی از آن آب دارد.

بم

شهر قدیم بم یکی از پنج کوره ی ایالت فارس بود و به دروازه شرق ایران شهرت داشته‌است. بم در مقطع حساسی از تاریخ (اواخر پادشاهی لطفعلی خان زند در زمان فرار او به بم) حتی از طرف لطفعلی خان پایتخت ایران نیز اعلام شد و برای مدتی پایتخت ایران بود.وقتی پاتی نجر جهانگرد انگلیسی در حدود 1189 خورشیدی وارد بم شد، قلعه آنرا مستحکم دیده و ذکر می‌کند: بقدری آنرا مستحکم کرده‌اند که شاید در همه ایران ازین حیث بی‌نظیر باشد.

در نواریخ آمده که بم مرکز صنعتی کرمان بوده و پارچه‌های نخی که در بم می‌بافته‌اند بهمه جا حتی تا مصر می‌رفت.یا در جای دیگر می خوانیم که این شهر بازارگاهی است و مردم را از راه دور به خود می‌کشاند و پارچه‌ای که در اینجا تولید می‌شود در کشورهای بسیاری شهرت دارد و آوازه بم در همه جهان اسلام پیچیده و مایه سرفرازی کشور می‌باشد و بیشتر اهالی شهر بافندگانند و بیشتر رخت‌های صادراتی بم در دهکدۀ بزرگی نزدیک آن فراهم می‌شود و در خاور و باختر جهان اسلام این رختها را به عالی‌ترین همه لباس‌ها می‌دانند و علاوه بر اینها دستار و پیراهن و لباسهای فاخر که طالب بسیار دارد و البسه‌ای که از مرو بیرون می‌آید در بم تولید می‌گردد.

ساکنان نخستین بم اطلاعات ساکنان نخستین بم بدرستی شناخته نیست اما از روی سکونتگاههای دسته جمعی بویژه ایجاد برج و بارو های مستحکم در اطراف آنها، می‌توان حدس زد که این شیوه فرهنگ آریائی باشد(زیرا بومیان ایران چنین استحکاماتی را لازم نمیدانستند) و با توجه به سکونت مداوم مردم در ارگ از هزاره های گذشته تا 150 سال پیش می توان حدس زد مردم کنونی بم از نژاد آریایی نسبتا اصیل باشند. تیره‌ای آریائی نژاد که بر بم تاختند با بومیان مقاوم روبرو شدند و چون بر آنان پیروز گشتند بساختن برج و بارو و استحکاماتی پرداختند.بنای این شهر قدیمی را در اساطیر ایرانی به بهمن پسر اسفندیار نسبت می‌دهند.

بم در مسیر جاده‌هایی که جنوب خاوری ایران را با سیستان، افغانستان و بلوچستان مرتبط می‌کند قرار دارد. به همین جهت این شهر از دوره ی ساسانیان اهمیت نظامی و بازرگانی زیادی داشته‌است. زمانی که آغا محمد خان قاجار توانست لطفعلی خان زند را در این مکان اسیر کند، به یادگار این موفقیت مناره‌ای از سرهای ۶۰۰ تن از مخالفین خود در بم برافراشت.

یکی از جاذبه های بی نظیر بم بخش خوش آب و هوا وتوریستی گردشگری دهبکری است.دهبکری زیباترین منطقه ی سرسبز و چشم نواز است که در شهرستان کویری بم خود نمایی میکند و به همین دلیل نزد مردم بم بسیار محبوبیت دارد.علاوه بر مردم بم در همه ی فصول سال دهبکری پذیرای مسافران بیشماری است.دهبکری دارای ارتفاعات بکر و دست نخورده ی بسیاری است به طوری که همه ساله گروه های کوه نوردی و گردشگری بسیاری در استان کرمان به ارتفاعات دهبکری قدم می گذارند.از جمله این ارتفاعات می توان به کوه شیر و منطقه ی زیبای مرغک اشاره کرد.

ارگ بم

ارگ بم در گوشه شمال شرقی و چسبیده به شهر و در مجاورت جادهی ابریشم قرار دارد و بنا به روایات متعدد، مربوط به دوران اشکانی  و یا هخامنشی است. تا اواخر دوره قاجار، ارگ بم همچنان مسکونی بوده است. ارگ بم بزرگترین بنای خشتی جهان است که از لحاظ عظمت و زیبایی با دیوار چین مقایسه می‌شد اما متاسفانه در زلزله دی ماه سال۱۳۸۲ این بنای بی نظیر آسیب جدی دید. با بررسی انجام شده طی چند سال گذشته بنای اولیه ارگ بم تاریخی به شش هزار سال پیش بر می‌گردد.

مساحت ارگ بم نزدیک به ۱۸۰٬۰۰۰ متر مربع است که با دیوارهایی به بلندی ۶ تا ۷ متر و طول ۱۸۱۵ متر احاطه شده‌است. ارگ بم از دو بخش جدا از هم تشکیل شده‌است که هر کدام ویژگی‌های خاص خود را دارد. حدود ۶۷ برج در سطح شهر باستانی بم پراکنده شده‌است.ارگ بم، بزرگ‌ترین مجموعه ی خشت و گلی جهان می باشد.ارگ بم در مرکز شهر نظامی در نقطه‌ای با بهترین دید از لحاظه امنیتی قرار دارد.

بخش حکومتی که در درونی‌ترین دیوار قرار گرفته و شامل دژ نظامی،سربازخانه، چاه آب۴۰ متری و اصطبل به گنجایش ۲۰۰ اسب است.

بخش رعیت نشین که اطراف بخش حکومتی است و شامل ورودی اصلی شهر، مسیر اصلی متصل‌کننده ورودی شهر به دژ و بازار در امتداد آن، نزدیک به ۴۰۰ خانه و ساختمان‌های عمومی مانند مدرسه و مکان ورزش است.

در میان ارگ بم خانه‌ها به سه حالت طراحی شده اند:

1-خانه‌های کوچکتر با ۲-۳ اتاق برای خانواده‌های فقیر

2-خانه‌های بزرگتر با ۳-۴ اتاق برای طبقه ی متوسط جامعه، بعضی از آنها ایوان هم دارد.

3-خانه هایی با اتاق بیشتر برای فصل های مختلف و دارای حیاط بزرگ و طویله.

همه ی ساختمان های ارگ بم از آجرهای رسی پخته نشده یعنی  خشت، ساخته شده‌است. هنگامی که دروازه ورودی شهر بسته بود هیج حیوان یا انسانی نمی‌توانست وارد شود.ساکنان ارگ بم می‌توانستند زندگی خود را در دوره‌های طولانی ادامه دهند زیرا به چاه آب، باغ‌ها و حیوانات اهلی در داخل ارگ دسترسی داشتند. هنگامی که شهر نظامی ساخته شده بود ساکنان می‌توانستند در شهر بمانند و سربازان می‌توانستند از آن دفاع کنند زیرا ارگ  بم توسط دیوارهای بلند و برج‌ها محصور بود.

علاوه بر نمای برج های نگهبانی و رئوس تزئین شده ی دیوارهای مرتفعِ دژ در خط افق، بادگیرهای این بنا بسیار با شکوه جلوه می‌کنند. بادگیرها ساختارهای بیرون زده‌ای از بناها هستند که برای گرفتن باد و هدایت آن به داخل بناها استفاده می‌شوند. گاهی اوقات در مسیر باد به درون ساختمان حوضچه ی آبی را تعبیه می‌کنند تا بدین شیوه درون بنا خنک شود و گرد و خاک را بزداید. برای بناهای مختلف از انواع مختلفِ بادگیر استفاده می‌شود. برای نمونه، برای بناهای کوچکتر از بادگیرهای تک‌سازه‌ای و برای بناهای بزرگتر و مهمتر از بادگیرهای چهارسازه‌ای استفاده می‌شود تا باد را از جهات گوناگون به درون بنا هدایت کنند.